Nas?l Olunur

Mardin denince bugün ilk akla gelen isimlerden biri... Ebru Baybara Demir, bir turizmci, girişimci; o, sosyal gastronomi şefi... Şimdi tohum için, tarım için, toprak için, su için de çalışan biri. Başından beri kadın ve kadın kalkınması üzerine çalışıyor. Mülteciler için uzun süredir çalışmaları var.Özellikle tohuma, tarıma meraklıysanız kaçırmamanız gereken, çok öğretici ve ilham verici bir bölüm sizleri bekliyor. 

Çıkış kadar iniş de barındıran; anlama ve anlatma çabasıyla dolu, merkezine okumayı koymuş dolu dolu bir yaşam... Konuğum, ürün verdiği her alanın hakkını vermiş biri; müzisyen, yazar, yönetmen, senarist Zülfü Livaneli...Türkiye'nin bazı güzel isimlerini de andığımız, yapabildiğimiz kadar Zülfü Bey'in hayatından, yurtdışı yıllarından, son kitabı 'Balıkçı ve Oğlu' başta olmak üzere kitaplarından bahsettiğimiz, ara ara ülke haline dertlendiğimiz bir bölüm. Mutlaka dinleyin...

Sinema eleştirmeni, yazar ve gazeteci Mehmet Açar ile onun hem sinemayla hem de yazıyla, kültür sanat gazeteciliğiyle ilişkisini konuştuk. Ama dahası da var... Niye bazı tür filmler, bazı dönemlerde daha çok sevilir? Bilinç dışının-rüyaların sinemayla ilişkisi nasıldır? Popüler sinema bir ülke halkı hakkında neler söyler? Eleştiri kültürü, Türk sineması, çevrim içi platformlar ve sinema filmi gibi değerlendirilmesi gereken yeni dönem diziler... Keyifli bir yayın sizleri bekliyor.

Nasıl Olunur'un bu bölümde konuğum moda fotoğrafçısı Koray Birand. Son dönemde YouTube kanalıyla da sıkça adından söz ettiren Birand ile 'öğrenmeyi öğrenmeyi', farklı disiplinler arasında gezinmeyi, hobilerden yaratıcı işler çıkarmayı, birlikte çalışmayı, teknoloji ve merakın önemini de masaya yatırıyoruz. Genç ve dinamik bir bölüm sizleri bekliyor.

113- Cem Mansur "İstanbullu ve müzisyen"... O, kendini böyle tanımlıyor.Cem Mansur, uluslararası alanda büyük başarılar kazanmış, ödüller almış, dünyanın pek çok ülkesinde ve Türkiye'de farklı orkestralara şeflik yapmış biri... Her şey bir yana çok okuyan, Türkiye için, ülkenin gençleri için düşünen, bir şeyler yapan, sorun kadar çözümü hakkında da düşünen, açık konuşan biri. 19 yaşında mühendislik okumayı bırakıp müzisyen olmaya karar veren, çok zor bir alanda başarılı olan Mansur'a "İyi bir orkestra şefi nasıl olunur?"u sordum tabii. Ama müziğin, çok sesli müziğin toplumlar için öneminden İstanbulluluğa, ülkenin 'potansiyelinden' iyi liderliğe pek çok konudan söz açtık...

Nasıl Olunur'un yeni bölümünde konuğum, işleri pek çok farklı ülkede beğeni görmüş, ödüller almış bir bitki ressamı; Işık Güner. 'Bilimsel bitki ressamlığı', dünyanın pek çok yerinde yüzyıllardır botanikçilere yol gösteren, sanatseverlerce ilgi gören bir meslek. Türkiye'deyse gelir getiren, taktir gören bir iş haline gelmesi, koleksiyonerler tarafından alınması yeni yeni. Ama gün geçtikçe gelişiyor. Işık Güner ile hem mesleğinin tanımını, gelişimini, Türkiye'deki kullanım alanlarını hem resimlerine konu olan bitkileri hem de yaşadığı Çamlıhemşin Fırtına Deresi'ni konuştuk.

Nasıl Olunur'da konuğum Can Kozanoğlu. Onun için sosyolog, yazar ve gazeteci diyebiliriz ama yeterli olmaz... Yayınevinde editörlük, televizyonculuk, -17 sene- üniversitede hocalık, podcast yayıncılığı gibi birbiriyle bağlanan ama kimi için hakkıyla yapması çok da kolay olmayan işleri de oldu Kozanoğlu'nun...  Onunla sohbette konuya ailesinden girdik günlük yaşam rutinlerinden çıktık, kitaplarından konuştuk "Bugünler nasıl aşılır?"a kadar geldik.Yayın boyunca sıkça insanda değişimin olağan olduğunu söyledikten sonra, değişmeyecek özelliklerini de bizlerden saklamayan Can Kozanoğlu'yla zihin açıcı, samimi bir sohbet sizleri bekliyor.

Bir kişi hem ses teknisyenliği, hem de pazarcılığın nasıl yapıldığını anlatabilir mi? Anlatıyor... Hünkâr Çalışkan, 20 yılı aşkın süre Beyoğlu Hayal Kahvesi başta, pek çok farklı mekânda, pek çok müzik grubunun, ses sanatçısının ses teknisyenliğini yaptı. Pandemi döneminde, müzik ve gösteri sanatları alanında çalışan pek çok kişi gibi işsiz kalan Çalışkan, pazarcılık yapmaya başladı. Bir pazarcı kaçta kalkar, kaç gün çalışır, sebzeler nasıl alınır, taşınır ya da sunulur aklımıza gelmeyecek ayrıntılar...  Hünkâr Çalışkan hem ses teknisyenliğinden ve Hayal'in efsanevi günlerinden söz açtı, hem de pazarcılığı anlattı. "Kendi işimi çok ama çok özlüyorum" diyen Hünkâr Mehmet Çalışkan'ın müzisyenlerin hisleri ve yaşamları hakkında anlattıkları ise çarpıcı. Çok çarpıcı...

Akademisyen nasıl olunur? Soruyu, iletişim bilimci ve akademisyen Prof. Dr. Yasemin Giritli İnceoğlu yanıtladı. Ama bu bölümde çok daha fazlası da var... Küçük yaşta hem ABD, hem Türkiye'de çalışmaya başlayan, akademisyen olmadan önce balerinlikten rehberliğe, modadan resepsiyonistliğe pek çok farklı alanda deneyim kazanan Yasemin İnceoğlu ile ailesinden de söz açtık. Hem onu, hem de hukuk profesörü babası Prof. Dr. İsmet Giritli ile avukat ve eğitimci annesi Suna Ağaoğlu'nu tanıdık...  Üniversitede hem İngilizce, hem İtalyanca edebiyat okuduktan sonra 'iletişim'e geçen, Marmara Üniversitesi İletişim Fakültesi'ndeki 20 yılın ardından, Galatasaray Üniversitesi İletişim Fakültesi Dekanı iken emekli olan Yasemin İnceoğlu ile Barış İçin Akademisyenler'i de konuştuk, medya ve iletişimin bugünkü halinden de dem vurduk...

Konuğum senaryo yazarı Levent Kazak. Onu ve ürettiklerini sessiz sessiz uzaktan izleyince zeki olduğunu düşünüyor insan; ince düşünen biri olduğunu, "yazma işini" bayağı iyi bildiğini, ciddiye aldığını... Ama onu, Nasıl Olunur'da dinleyince bunlara bir şeyler daha ekleniyor, Kazak'ın samimiyeti size de geçiyor. Hayat hikâyesi şaşırtıyor; Çerkes kökleri, yatılı okul deneyimi, özellikle de kızına sevgisi insanı etkiliyor. "Libretto dışında her türde yazan" Kazak'ın, senaryo yazımı hakkında verdiği bilgiler ise meraklısına altın değerinde... Çok güzel bölüm, kaçırmayın...

Konuğum, Türkiye'nin karikatür âleminde çok şey değiştiren isimlerden biri, çok yönlü sanatçı, karikatürist Mehmet Çağçağ olunca, "Karikatürist nasıl olunur?" sorusuna yanıtla başlayan bölümde çok şey konuştuk...Gırgır ekolünden gelen, Oğuz Aral'ın öğrencilerinden biri olmuş, Limon ve Lemon dergilerini çıkartan çekirdek ekipten biri olan Mehmet Çağçağ, pek çok öğrenci de yetiştirmiş; Cem Yılmaz'ın ilk çıkış yıllarındaki payı büyük... Daral ve Timsah karakterleriyle kırsaldan kente geçen insanların ruh hallerini de betimleyen, pek çok karakter yaratan Çağçağ ile mizah tarihine bir dalış yaptık. "Mizahçı filozof" Çağçağ ile güleç bir bölüme hazır olun...

Türkiye'nin en çok izlenen dizilerinde canlandırdığı Nihal Ziyagil, Feriha ya da Filiz karakterlerini bir kenara bırakalım, Hazal Kaya'yla genç yaşta başarılı ve sağlam duruşlu bir dizi oyuncusu nasıl olunur onu konuşalım... Konuştuk da... Hazal Kaya'yla, aktivist bir avukat olan annesinden kadın oyunculara hissettirilen baskılara, kendini özgürleştirme yolculuğundan kansere pek çok konuda sohbet açtık.

Bu bölümde iki konuğum var... Biri eski futbolcu, spor yorumcusu ve futbol antrenörü Bahar Özgüvenç.Bir diğer konuğum ise kaleci, öğretmen ve milli takım sporcusu Fatma Şahin.  Belki futbol ilginizi çekmiyordur ya da belki kadın futboluyla ilgilenmiyorsunuzdur... Fark etmez, dinleyin... Nasıl Olunur'un bu bölümü, hem Türkiye'de kadın futbolunun geçmişine ve bugününe bir bakış atmak hem de başka kadınlara yol açmak için var gücüyle çalışan iki yetenekli, idealist insanı dinlemek için mükemmel bir fırsat. Beşiktaş Kadın Futbol Takımı'nın antrenörü Bahar Özgüvenç ve Beşiktaş kalecisi Fatma Şahin ile akıcı bir sohbet sizleri bekliyor.

Fark etmediklerinizi fark ettirecek, yeniden düşünmenizi sağlayacak, algınızı açacak bir bölüm. Bu bölümde konuğum Türkiye’de engelliler adına çok değerli işlere imza atmış, Birleşmiş Milletler ödülü kazandırmış bir isim. Boğaziçi Üniversitesi Görme Engelliler Teknoloji ve Eğitim Laboratuvarı Direktörü, Engelsiz Erişim Derneği başkanı, Sesli Betimleme Derneği'nin kurucularından ve Türkiye’de sesli betimleme işini ilk başlatan kişilerden biri, aktivist ve  akademisyen Engin Yılmaz.

O, Türkiye'nin en tanınmış ses sanatçılarından biri... Küçük yaşta başladığı sahne hayatı sayesinde yıllardır Nükhet Duru'yla bir tanışıklığımız var. Ama onu gerçekten ne kadar tanıyoruz? Duru ile çocukluğundan başladık, kabarelerden konserlere, ona özel yazılmış şarkılardan belgesellere bugünlere kadar geldik... Sözle başlayıp müzikle biten leziz bir Nasıl Olunur bölümü sizleri bekliyor.

Bizler onu daha çok sinema ve tiyatroyla, rol aldığı dizilerle tanısak da aslında o meslek hayatına balerin olarak başladı. Uzun yıllar baş balerin olarak sahneye çıkan Lale Mansur ile o günleri, daha sonra yepyeni bir alana adım atışını, oyunculuk ve diksiyon eğitimlerini, "Haksızlık gördüğüm yerde susamıyorum" dediği halleri ve genel olarak hayatı konuştuk...

O, Türkiye'nin ilk stand-up gösteri yapanlarından biri. Ardından bugün bile konuşulan 'talk show'uyla ilk özel televizyonların ilk büyük yıldızlarından biri oldu; Ahmet Kaya'dan Uğur Mumcu'ya devlet televizyonunun ekrana çıkarmadığı kim varsa o ekrana çıkardı. Cumhurbaşkanından dönemin en ünlü sanatçılarına onlarca insan onun programıyla ekranlardaydı. Ama bundan öncesi de var, sonrası da... Rüstem Batum, reklamcılık döneminden ABD'de profesyonel fotoğrafçı olduğu yıllara, kitaplarından çocukluk yıllarına çok enteresan yaşanmışlıkları şu günlerde kendi YouTube kanalında anlatıyor. Batum ile bütün bu dönemlerin üzerinden geçtik, çok keyifli, dakikalar geçtikçe açılan bir sohbet gerçekleştirdik.

Dile kolay! Bu bölüm, Nasıl Olunur'un 100'üncü bölümü... 2019 yılının Mart ayında Storytel ekibiyle birlikte "Onüç, belki yirmialtı bölüm yaparız" diye başladığımız yolculukta 100'üncü bölüme geldik; onlarca meslek, beni de içinde sayarsak 100 kişi tanıdık...100'üncü bölümdeki konuğum, ilk bölümün de konuğu olan gazeteci-profesyonel konuşmacı Serdar Kuzuloğlu. Bu defa birbirimizi ağırladık; Serdar da sorular sordu, muhabbet ettik, ara nağme tadında bir bölüm yaptık, arada bir "Z Raporu" aldık... Özetle bu yolculuk nasıl başladı, nasıl gidiyor, neler öğrendik konuştuk...  Dinleyicilerimizle nice bölümlere... İyi dinlemeler.

Bu bölümde konuğum çok yönlü biri... Araştırmacı, senarist, reklamcı, yayıncı, editör, radyo programcısı, dramaturg, arşiv niteliği taşıyan pek çok kitabın yazarı, 'gündelik yaşam tarihçisi' Gökhan Akçura.

Akademisyen, gazeteci, yazar, çevirmen, iklim aktivisti, bir dünya vatandaşı ve tabii ki radyocu...Nasıl Olunur'un yeni bölümünde konduğum, neredeyse ilk bölümlerden bu yana bana "Ne zaman gelecek?" diye sorulan bir isim: Ömer Madra.Madra'nın bir grup insanla birlikte kurduğu ve ilk gününden bu yana yayıncısı olduğu Açık Radyo, 25 yıldır hayatımızın içinde. E böyle olunca da Ömer Madra'nın ismi, kurucularından biri olduğu radyoyla özdeşleşmiş durumda. Ama öncesinde de koca bir hayat, önemli işler, dostluklar var... Ömer Madra ile önceyi, bugünü ve geleceği konuştuk...