Nas?l Olunur

Bu bölümde konuğum çok yönlü biri... Araştırmacı, senarist, reklamcı, yayıncı, editör, radyo programcısı, dramaturg, arşiv niteliği taşıyan pek çok kitabın yazarı, 'gündelik yaşam tarihçisi' Gökhan Akçura.

Akademisyen, gazeteci, yazar, çevirmen, iklim aktivisti, bir dünya vatandaşı ve tabii ki radyocu...Nasıl Olunur'un yeni bölümünde konduğum, neredeyse ilk bölümlerden bu yana bana "Ne zaman gelecek?" diye sorulan bir isim: Ömer Madra.Madra'nın bir grup insanla birlikte kurduğu ve ilk gününden bu yana yayıncısı olduğu Açık Radyo, 25 yıldır hayatımızın içinde. E böyle olunca da Ömer Madra'nın ismi, kurucularından biri olduğu radyoyla özdeşleşmiş durumda. Ama öncesinde de koca bir hayat, önemli işler, dostluklar var... Ömer Madra ile önceyi, bugünü ve geleceği konuştuk...

Yıllar yılı adı "yılbaşıyla" anılan, "TRT ekranlarına çıkan ilk dansöz" namıyla bilinen Nesrin Topkapı'nın, bir buçuk yıldır yolunu gözlememize rağmen Nasıl Olunur'a, aralık ayının son günlerinde konuk olması güzel bir tesadüf değil de nedir? O zaman yeni yıl onunla gelir...Uzun yıllardır dans eğitmenliği de yapan oryantal dansın divası Nesrin Topkapı ile ailesini, çocukluğunu, İngiltere yıllarını, Türkiye'de ünlü olmasını, o yılbaşı yayınlarını, dans etmenin ona hissettirdiklerini ve bugünkü hislerini konuştuk... Çok yetenekli, akıllı, yetenekli ve muzip bir kadınla 'vücudunuzu güldürecek' bir sohbet sizleri bekliyor.

Türkiye'nin önemli girişimcilerinden biri, BigChefs markasını kuran, ortaklıklarla ülkede ve yurtdışında pek çok şube açan bir girişimci Gamze Cizreli. Diyarbakır'dan Konya'ya, Ankara'dan İstanbul'a bir hikâye... Savunma Sanayii'nde çalışırken geceleri de bir restoranda garsonluk yapan, Ankara'da çok başarılı markalar kurduktan sonra her şeye sıfırdan yeniden başlayan Gamze Cizreli'yle hikâyesini, ortaklıkları, girişimciliği ve daha pek çok konuyu konuştuk...

Psikiyatrist, psikoterapist Dr. Agah Aydın'ı Nasıl Olunur'a konuk etmişken 'biraz' sordum, 'biraz' konuştuk... Psikiyatri nedir? Kimler psikiyatriste gitmelidir? Toplumsal travmalar bizi nasıl etkiler? Bizi yalnızlaştıran nedir? Sosyal medyanın psikolojimize nasıl bir etkisi var? Bugünle nasıl başa çıkılır? Yası yaşayamamak, hafıza kuramamak, bireye yüklenen sorumlulukların çokluğu, hayatın anlamını bildiğini düşünen insan, çeşitlilik, okumak, farklı insanlar... Pek çok konu, derin bir muhabbet sizleri bekliyor.

Nasıl Olunur'un 94'üncü bölümünde konuk, Garanti Bankası'nın eski Genel Müdürü ve Ceo'su Akın Öngör. 1991-2000 yılları arasında ekibiyle bankayı dönüştüren ve bu dönüşüm hikâyesi, ABD ve İngiltere'deki ders olarak okutulan Öngör, alışılmadık bir şey yaparak kariyerinin belki de zirvesinde, 55 yaşında görevini bıraktı. Son 20 yılda bağcılık-şarapçılık, organik tarım yapan, denizler aşan, okul kurup doğa derneklerinde çalışan Akın Öngör ile nasıl başarılı yönetici olunur, güç nasıl bırakılır gibi sorular üzerinden yaşam felsefesini konuştuk.

Yazar, sosyolog, gazeteci, devrimci, anne, arkadaş, siyasi göçmen, kadın, kedisever, domestik...  Son kitabında da analizini yaptığı 80 yıllık yaşamına pek çok sıfat sığdırmış bir umut dolu insan Oya Baydar. Küçük Prens'e de ayrı sevdalı... Baydar sol siyasetten günlük hallerine, kitaplarından komünizme, çocukluğundan geleceğe bakışına pek çok konuyu masaya yatırdık.

O bir spor yorumcusu... Ama sadece bu tanım, onun için çok kısa, eksik kalıyor. Futbol dışında, basketbol ağırlıklı pek çok sporu yorumlayan, şimdilerde 'esport'a da ses veren Kaan Kural, aynı zamanda tam bir 'homo ludens' yani oyuncu insan... Bir dönem film yapımcılığı da denemiş, şimdilerde hâlâ bir oyun kafenin de sahibi. Kural ile hakkını vererek spor yorumculuğu yapmaktan basketbola, pokerden farklı oyunlara uzanan keyifli bir Nasıl Olunur sohbeti sizleri bekliyor.

Yönetici, yatırımcı, girişimci; hem iş, hem de özel hayatında çok yönlü biri, üstelik üç çocuk annesi... Ahu Büyükkuşoğlu Serter, çocukluğundan başlayarak pek çok farklı alanda kendini denemiş, yaptığı her işte daha iyi olmanın formüllerini aramış, şartları zorlamış, farklı yollar denemiş. Serter ile teknolojiden sanata, yeni nesil işlerden yatırımcılığa, yöneticilikten 'kara kuzu'lara pek çok konuyu masaya yatırdık. Zihin açıcı bir Nasıl Olunur bölümü daha sizleri bekliyor.

Nasıl Olunur'un bu bölümdeki konuğu, dünya çapında önemli işler yapmış ünlü savaş fotoğrafçısı, gazeteci ve belgesel yapımcısı Coşkun Aral. Bir nesil onunla, onun gösterdikleriyle büyüdü, onunla dünyayı tanıdı, çoğu zaman da gösterdikleriyle hayretler içinde kaldı. Coşkun Aral, YouTube kanalıyla şimdi yeni nesle de sesleniyor, programda verdiği müjdeli haberden anlıyoruz ki daha geniş kitlelere yeniden yol göstermeyi de hedefliyor. Bu bölümde Coşkun Aral ile muhabbet ettik, onun hayatına ve hocalarına baktık; Abidin Dino'dan Nazım Hikmet'e, Picasso'dan John Berger'e pek çok ismi andık.

Bager Akbay, sanatçı, tasarımcı ve eğitimci... Akbay ile hem eğitim meselesinden konuştuk, hem de "Teknoloji nedir, sanat nedir, tasarım nedir, öğrenmek nasıl öğrenilir, arkadaşlar neler öğretir?" gibi sorulara yanıt aradık. Biraz bilinç akışı ilerleyen bir program oldu nihayetinde. Ama Bager Akbay'ın yayında söylediği gibi "Dünyayla ilgili ümit, çabalayarak elde edilen bir şey bu dönemde"; biz de ümit kıvılcımları için biraz muhabbet ettik.

Nasıl Olunur'un 88'inci bölümünde konuk Aydın Engin. Bizler onu uzun yıllardır gazeteci şapkasıyla tanıyor olsak da onda meslek çok. Yazıyla ilintili pek çok iş yapmış; tiyatronun Türkiye'de altın çağını yaşadığı dönemde oyunlar yazmış, efsanevi kadrolarla çalışmış, Yılmaz Güney'i Yılmaz Güney yapan senaryoları yazmış ve uzun yıllar gazetecilik yapmış bir isim Aydın Engin. Yazı ve haberleri nedeniyle pek çok kez cezaevine girmiş. Eşi Oya Baydar ile birlikte Almanya'da siyasi göçmen olarak yaşarken çevirmenlikten forklift sürücülüğüne, hamburger işçiliğinden 6 yıl boyunca yaptığı taksi şoförlüğüne kadar pek çok işte çalışmış. Dolu dolu bir yaşam! Bazı bölümlerini bir filmin içinden geçer gibi, heyecanla dinleyeceğiniz bir bölüm...

Bir müzik tutkunu, bir plak dükkanı sahibi, iyi bir koleksiyoner... Ankara’da müziği bir yaşam tarzı olarak benimseyen birkaç kuşağı ağırlayan, Tunalı Hilmi Caddesi'nde, Tunalı Pasajı'nın alt katındaki Shades’in sahibi Süleyman Özyıldırım, Nasıl Olunur'un 87'nci bölüm konuğu.

Okulunu okuduğu, yıllarca profesyonel olarak yaptığı iş oyunculuk. Sunuculuk da yaptı, yıllarca gazetelerde köşe de yazdı. Son yıllarda kitapları çok okunan bir yazar olarak görüyoruz onu. İclal Aydın ile çok da bilmediğimiz, çalışarak geçen çocukluğunu, Ankara ve Berlin yıllarını, dönemlerin ona getirdiklerini ve öğrettiklerini, ön yargıları ve zannetmeleri, kusursuz yalnızlığı, anneliği ve birinin kızı olmayı, hatırlamaları-unutmaları, 'birinin ikinci kişisi olmayı' ve daha pek çok konuyu konuştuk. Derin bir sohbet sizi bekliyor.

Bu, belki de Nasıl Olunur'un en ciddi, en 'uyarıcı' bölümlerinden biri... Çünkü pek çok insanın duymak bile istemediği bir konuyu, depremi de konuşuyoruz... Ama sakin sakin, tamamen bilimsel, hayat kurtarıcı haliyle... Bu bölümde konuğum, bir bilim adamı, Türkiye'nin en önde gelen yer bilimcilerinden biri, sedimantoloji ve deniz bilimi konusunda uzman Prof. Dr. Naci Görür. Görür ile insana, doğaya, taşa, tarihe sevgisiyle, "Okuyan adam olur" öğütleriyle başlayan jeoloji merakını, Türkiye'de yaptıkları deprem araştırmalarını, ne yapılması ve yapılmaması gerektiğini, daha pek çok şeyi konuştuk... Mutlaka dinleyin...

O, şahane fotoğraflarla, esprili, yalın bir dille, 7'den 77'ye binlerce kişiye, kuşları anlatıyor, doğa ve türler konusunda bilinçlenme sağlıyor...Nasıl Olunur'un bu bölümdeki konuğu, kuşları görmek ve göstermek için dünyayı dolaşan bir yaban hayatı uzmanı, rehber ve fotoğrafçı, Instagram'da çok bilinen ismiyle Bird Detective, yani Kuş Dedektifi Emin Yoğurtçuoğlu.

Gazeteci Ünsal Ünlü, 2015’ten bu yana hafta içi her sabah "Patron kızar mı?" demeden, dinleyenlerine, izleyenlerine, en önemlisi kendine güvenerek Ankara’daki evinin çalışma odasında mikrofon ve kameranın karşısına geçiyor.... Hem gündemi yorumluyor, hem de gazetelerin yazdıklarına yazamadıklarına değiniyor. 'Başka bir medya yaratmanın mümkün olduğunu' gösteren insanlardan Ünlü'yle, 5 yıllık macerasını ve fazlasını konuştuk...

Tiyatro oyunları sahneleyen, metin yazan, film çeken ama bunları yapmak için tarlada da çalışan biri; Ümmiye Koçak... Ümmiye Hanım ile hikâyesi bir yana, güven, vicdan, dürüstlük, merhamet, hırs, annelik, çalışkanlık gibi kavramlar üzerinden 'varolma' mücadelesini konuştuk.

Doktor, yazar, aktör, senarist ve yönetmen... Ve tüm bunların hakkını veren biri.. Peki ona hangi birinin "Nasıl olunur?"unu soracağız... Belki Nilay Örnek zorlandı ama Ercan Kesal anlatırken su gibi aktı... Zamana, yüzleşmeye, kendini tanımaya, okumaya, anlamaya, sabretmeye, sezgiye, var olmaya, insan olmaya, güvene,  üretmeye ve daha pek çok hayati olguya dair, keyifli bir sohbet sizleri bekliyor.

Nöroşirürji yani Beyin ve Sinir Cerrahisi uzmanı Prof. Dr. Talat Kırış, Nasıl Olunur'un 80'inci bölüm konuğu...Birini ölümden kurtarmak nasıl bir his? Hastalığı iyi etmek mi, hastayı iyi etmek mi? Beyin ameliyatı geçirdikten sonra ilginç davranış özellikleri gösteren insanlar var mı? Nasıl iyi bir beyin cerrahı olunur? Hepsi bu bölümde...