Podkast Powszechny

Świat obiegły zdjęcia z podkijowskiej Buczy po miesiącu rosyjskiej okupacji. Skąd bierze się okrucieństwo, które na nich widzimy? Kto wydaje takie rozkazy? Kto je wykonuje? Jak wojna wyciąga z ludzi zło, o którym woleliby nie wiedzieć? Zapraszają: Wojciech Jagielski i Krzysztof Story

Wojciech Bonowicz: „Moje doświadczenie z Broniewskim, bardzo wczesne, to oczywiście wiersz »Bagnet na broń«, który właściwie, gdyby go dzisiaj przetłumaczyć na ukraiński, byłby narodowym wierszem za naszą wschodnią granicą. Bo o czym jest ten wiersz? O tym, że są w ojczyźnie rachunki krzywd, ale teraz trzeba stanąć do obrony”.

Jak pali się papierosa przy huku artylerii? O czym się wtedy rozmawia? Jak żyje się w mieście, w którym metro staje się schronieniem, a nie środkiem transportu? Czy mieszkańcy Charkowa mogą liczyć na pomoc humanitarną? O tym wszystkim Krzysztof Story rozmawia z korespondentem "TP", Pawłem Pieniążkiem: "Najbardziej zapada mi w pamięć to, jak ludzie przywykają do wojny. Widok rodziców bawiących się z dziećmi na zewnątrz, choć wyraźnie słychać artylerię. W Charkowie widziałem dużo takich momentów".

Oto historia o św. Eufraksji, jej zmaganiach i krakowskim, późnogotyckim poliptyku św. Jana Jałmużnika, na którym je uwieczniono. Dlaczego ta święta jawi się nam jako... niezdara?

Jak przebiegały kolorowe rewolucje? Co łączy uliczne protesty w Belgradzie, Kijowie i Tbilisi? Co łączy wyjazd Lecha Kaczyńskiego do Gruzji w 2008 r. z wizytą jego brata w Kijowie? Jak podczas wojny o Abchazję i Osetię Wojciech Jagielski dementował informacje o własnej śmieci? Rozmawiają: Wojciech Jagielski i Krzysztof Story.

Michał Woroch choruje na zanik mięśni, od kilkunastu lat porusza się na wózku. W tym czasie przejechał samochodem obie Ameryki, jeździł konno w Mongolii, właśnie wrócił z wyprawy w Himalaje. "Gdy usiadłem na wózek, przez chwilę poczułem ulgę. Mogłem rozejrzeć się dookoła, obserwować świat, a nie krawężniki, o które się przewracałem. Potem przyszedł ciężki czas. Wreszcie zacząłem podróżować więcej, niż kiedykolwiek wcześniej. Diagnoza SMA? Do końca nie miałem pojęcia co słyszę. Jesteś młodym chłopakiem, podsłuchujesz rozmowę rodziców z panią profesor, bo nikt nie chce ci tego powiedzieć w twarz. Słyszysz, że to poważna choroba, która prowadzi do śmierci. Że to, co zaraz się wydarzy, nie będzie łatwe". Rozmawiają: Michał Woroch, Krzysztof Story.

Dominika Bednarczyk, aktorka: „W scenie więziennej monolog Sobolewskiego o wywózkach młodych chłopców, dzieci właściwie, na Sybir, i katowaniu ich nabiera innego wymiaru teraz, gdy wiemy o dzieciach ginących na Ukrainie”.

Paweł Pieniążek, korespondent TP: "Kijów się broni, ma mocną obronę przeciwlotniczą, większość rakiet jest strącanych. Słynny rosyjski konwój stał się już miejską legendą i żartem. Mimo to huk artylerii słychać coraz głośniej i coraz bliżej miasta. Morale nadal jest wysokie, ale większość ludzi zdaje sobie sprawę, że jakiekolwiek poczucie bezpieczeństwa jest ledwie tymczasowe, Nie da się przygotować na wojnę. Rzeczywistość, w której nad ranem spadają pociski i one mogą trafić akurat w twój dom - na to nie da się być gotowym". Rozmawiają: Paweł Pieniążek, Krzysztof Story

A także: o postępach w klimatologii, medycynie i badaniach nad sztyletem Tutanchamona. Na naukowe podsumowanie lutego zaprasza Łukasz Lamża.

Małgorzata Lebda, poetka: „Jako kobieta i jako poetka poczułam obowiązek wobec rzeki. Rzeki jako organizmu, który kojarzy mi się z kobietą, kobiecością. Zobaczyłam w tym szansę, by nas metaforycznie porównać. To zbiegło się też z protestami, w których braliśmy udział”.

Równolegle do wojny wywołanej przez Rosję agresją na Ukrainę toczy się jeszcze jedna batalia – cyfrowa. Cyberwojna też jest niebywale niszczycielska. Nie uznaje granic. I próbuje też walczyć o nasze umysły. Opowiadają Agata Kaźmierska i Wojciech Brzeziński – dziennikarze „Tygodnika”, autorzy książki „Strefy cyberwojny”.

Jak przebiegała wojna, od której zaczęła się prezydentura Władimira Putina? Czy sytuacja z Czeczenii może powtórzyć się w Ukrainie? Kim jest przywódca Czeczenii i najwierniejszy sługa Kremla, Ramzan Kadyrow? Rozmawiają: Wojciech Jagielski i Krzysztof Story.

Marek Rabij, reporter TP: "Na granicy widziałem pożegnania, z których każde może być ostatnie. Mężczyzna wyjmuje bagaże, ściska żonę, dzieci wieszają mu się na szyi. Zapewnia, że wszystko będzie dobrze, choć jego twarz mówi zupełnie co innego. Wsiada w samochód i odjeżdża, kobiety i dzieci idą w stronę Polski".

Radek Rak: pisarz, weterynarz: „Uważam, że w stosunku do życia nikt z nas nie jest podmiotowy. Że my wszyscy jesteśmy przedmiotami, życie się nami żyje”.

Meldunek z 3 marca 2022 r.: Ukraińska armia stawia opór rosyjskiej inwazji. Ciężkie walki trwają w Irpieniu i Buczy, miejscowościach bezpośrednio graniczących z Kijowem. Na miejscu był Paweł Pieniążek, korespondent "TP" w Ukrainie.

Małgorzata Olasińska-Chart, Polska Misja Medyczna: "Nigdy nie widziałam takiej mobilizacji, takiej chęci niesienia pomocy. Pomagajmy nadal - z wrażliwością, szacunkiem, życzliwością. Pomagajmy tak, jakbyśmy chcieli, żeby nam pomagano".

Paweł Pieniążek, korespondent "TP" z Kijowa: "Gdy dotarłem na miejsce starć, wyglądało to strasznie, Były kawałki ciał, odłamki, spalone pojazdy. Rozmawiałem z ludźmi przerażonymi, ale też nieprawdopodobnie zmotywowanymi do walki".

Paweł Pieniążek, korespondent "TP" z Charkowa: "Sytuacja jest kompletnie nieprzewidywalna. Wszelkie planowanie tutaj już dawno umarło. Jest za to poczucie, że trzeba działać na własną rękę, bo nikt inny Ukrainy nie obroni - poza samą Ukrainą".

24 lutego o czwartej rano armia rosyjska uderzyła na Ukrainę. Putin, który nie lubi ryzyka, właśnie wyszedł do gry na otwartym polu. Patrzy na kalendarz i widzi, że ma mało czasu, by zrealizować plan zawrócenia Ukrainy z drogi na Zachód. Może to też być paliwo, którym chce zasilać swoje ambicje rządzenia wiecznie – mówi Anna Łabuszewska, publicystka „Tygodnika” i znawczyni tematyki wschodniej.

Był więźniem Auschwitz, działaczem „Żegoty", uczestnikiem, a potem historykiem Powstania Warszawskiego, działaczem na rzecz pojednania polsko-niemieckiego i polsko-żydowskiego, dyplomatą, politykiem. 19 lutego przypada setna rocznica jego urodzin. W tym odcinku Podkastu Powszechnego rozmawiamy z Michałem Komarem – publicystą, dziennikarzem, scenarzystą, autorem wywiadów-rzek z Władysławem Bartoszewskim.