De Jortcast

We eten met z’n allen tien procent minder dierlijk weefsel dan voorheen (uw presentator bijna 100 procent) en prof. dr. Marjolijn Visser legt in deze aflevering uit dat we uitstekend zonder kunnen. Daar bovenop komt nog de plantaardige trend: binnenkort is niet alleen uw kerstdiner veganistisch maar ook uw cappuccino, vlaflip en slavink. Hoe solide zijn beide trends en heeft u ‘dan geen recht op een stukje vleesch?! Een feitelijk gesprek met (dat mag u best weten) een tikkeltje ideologie.

Er is nog genoeg te doen om de positie van vrouwen in de wetenschap gelijk te trekken. Volgens dr. Belle Derks, voorzitter van de Jonge Akademie van de KNAW, zijn we gewoonweg slecht in het herkennen van dezelfde kwaliteit bij iemand waar een vrouwennaam bij staat. Ze vertelt over stereotypen in de wetenschap en masculiene culturen aldaar.

De kloof tussen kiezer en gekozene is met grote regelmaat onderwerp van gesprek in onze democratie. De commissie Remkes stelt grote hervormingen voor die het brommende volk weer dankbaar zouden moeten stemmen. Een gesprek over de kennelijk vergeten lager opgeleide kiezer en of we toe zijn aan een update van het parlementaire bestel met historicus dr. Geerten Waling.

Een pilletje hier, een snuifje daar of een blowtje op de bank: onze drugseconomie is een flinke sector. En hoewel er elk jaar weer recordvangsten cocaïne worden gedaan blijft de prijs onveranderd. Reden tot morele paniek? Prof. dr. Bob Hoogenboom, hoogleraar fraude en regulering aan de Nyenrode Universiteit stelt dr Kelder gerust en prikt door de hype van het drugsnieuws heen.

De Franse president Macron heeft het momenteel moeilijk met een nieuwe ‘Franse Revolutie’ die zich tegen hem keert. De misnoegde middenklasse gaat massaal de straat op gehuld in gele hesjes en met een diffuus eisenpakket. Professor Steven Brakman komt de economische realiteit achter dit protest toelichten. Speciaal voor deze gelegenheid heeft dr Kelder zijn eigen gele hesje aangetrokken.

Spreken over ontwikkelingssamenwerking en mensenlevens in termen van ‘rendement’ is natuurlijk nogal koud en zakelijk. Maar om die reden het beschikbaar maken van anticonceptie in ontwikkelingslanden in zijn geheel verwerpen is een ander uiterste en bovendien zonde. Kijken naar hoeveel mensen we kunnen helpen met iedere euro is wel degelijk goed, vindt ontwikkelingseconoom dr. Kellie Liket.

Het gepeperde debat over hedendaags racisme en het slavernijverleden wordt met elke december die verstrijkt pittiger. Historicus dr. Karwan Fatah-Black vindt het jammer dat deze discussie zo zwart/wit gevoerd wordt. Zijn punt: schuldig voelen is niet nodig, maar er moet wel ruimte zijn voor het verhaal. “En dat is iets wat blijkbaar heel ongemakkelijk is.” Een pleidooi voor een open debat en een meer inclusieve kijk op ons verleden.

De woningnood is nijpend. Het baart dr Kelder zorgen: gaat menig wethouder nu, met bouwdrift besmet, weilandjes volproppen met nietszeggende gebouwen? Daar hebben we al zoveel van. Prof. ir. Thijs Asselbergs, hoogleraar architectural engineering aan de TU Delft, vindt dat we niet méér moeten bouwen: de vierkante meters staan er al. We moeten er juist creatief gebruik van gaan maken.

Leven buiten onze eigen dampkring: het is er zo goed als zeker. We hoeven het alleen nog maar te vinden, zegt sterrenkundige dr. Frans Snik van de Jonge Akademie en de Sterrenwacht in leiden. "Kwestie van goed kijken." In deze aflevering legt hij uit hoe aan een sceptische dr Kelder.

De wereld slikt zich suf met voedingssupplementen en extra vitaminen. Volgens de vitamine-industrie is dat beheurlijk zinvol. Maar enkele uitzonderingen daargelaten ben je zonder supplementen niét slechter af. Sterker: dr. ir. Astrid Postma-Smeets van het Voedingscentrum raadt bijslikkerij af. "De vitamine-industrie is onze grootste tegenstander."

Een rommelscheiding met de Brexiteers en Italianen die zich weer eens aan God noch gebod houden: de financiële markten en ons muntje hebben heel wat malheur te verduren. Is de geboorte van een nieuwe crisis aanstonds? Prof. dr. Arnoud Boot van de UvA geeft een heldere, financiële analyse en heeft verkwikkende conclusies.

Graag uw aandacht voor het volgende. Prof. dr. Stefan van der Stigchel, cognitief psycholoog, legt uit hoe onze hersenen omgaan met de vracht aan prikkels waaraan we dagelijks worden blootgesteld en hoe concentratie werkt. Wat blijkt? Aandacht is als een kaasplankje.

Uit enquêtes blijkt dat een meerderheid van de bevolking voor kernenergie is. Maar de mening van het volk doet er niet toe: dit moeten we aan de specialisten overlaten. Dus, geigerteller paraat en stralingspak aan! In deze aflevering spreekt dr Kelder met prof. dr. ir. Jan-Leen Kloosterman, hoogleraar reactorfysica aan de TU Delft over de vraag of wij door moeten met kernenergie.

Tegenwoordig staat een auto symbool voor iemands vermogen, vroeger was dat nog een Braziliaan in bananenrokje op zolder. In deze Jortcast gaat dr kelder terug in de tijd met dr. Kees Zandvliet, auteur van het boek De 500 Rijksten van de Republiek. Welke verbanden zijn er te zien en vooral: wat zijn de verschillen tussen de ongeneeslijk rijken, toen en nu?

Onze krijgsmacht lijkt van incidenten aan elkaar te hangen. Gevolg van jarenlang bezuinigen of is de organisatie gewoon bedorven? Een gesprek met defensiespecialist dr. Dieuwertje Kuijpers die bij de grootste NAVO-oefening ooit op de tribune mocht zitten. Lichtpuntje: "het zag er goed uit". Maar hoe paraat is Nederland nu werkelijk?

"Een tegendraadse aanpak voor een goed leven." Dat is wat populaire zelfhulpboeken die 'not giving a f*ck’ tot kunst verheffen verkondigen. Niet dat zo’n boek dr Kelder een f*ck kan schelen, maar hoe tegendraads en origineel zijn die fuck-boeken nu werkelijk? En wat voor mens helpen zij creëren in een toch al egoïstische, individualistische maatschappij? Een discussie over de waarde van zelfhulpboeken met geluksonderzoeker dr. Ad Bergsma.

Wat we tegenwoordig precies politiek links of rechts vinden, is soms best lastig te definiëren. Hoogstens kun je op de verschillende standpunten een stempel drukken. Vaak is men het wel eens over de volgende omschrijvingen: linkse mensen zijn vriendelijk en sympathiek, rechtse typisch zijn naar en egoïstisch. In deze aflevering bespreekt dr Kelder hoe het is gesteld met rechts Nederland met historicus dr. Geerten Waling van de Leiden University.

China wordt steeds belangrijker in de wereld en dus ook in Nederland. Moeten wij op onze hoede zijn voor het land van ‘de gele roofmier’? Een extra lange aflevering waar dr Kelder spreekt met sinologen Frans-Paul van der Putten (Clingendael) en Lilian Kranenburg. "We hebben het nog niet eerder meegemaakt dat een niet-westers land zo invloedrijk gaat worden in de wereld."

Wie faalt heeft dat aan zichzelf te danken: het is één van de mindere bijvangsten van onze individualistische samenleving. En dus mogen de kindertjes niet meer buitenspelen van minister Schijtebroek van Bange Zaken en eten we louter superfoods om de rampspoed te beslechten. In deze aflevering plaatst prof. dr. Peter Achterberg onze risicomijdende, ik-maatschappij in cultuursociologisch perspectief.

Terwijl eurofiele politici het beeld schetsen dat het Verenigd Koninkrijk zal afglijden naar de duistere Middeleeuwen bespreekt de anglofiele dr Kelder met dr. Linda Senden, hoogleraar recht, economie, bestuur en organisatie. Staat iedereen straks handenschuddend met een akkoord te pronken, of zijn de doemscenario's rondom de onderhandelingen reëel?