Nas?l Olunur

O, küçük yaşlarından beri çizen-espri bulan biri. Bu yeteneği onu genç yaşında, bir döneme damga vuran siyasi hiciv programı Plastip Show’un yaratıcıların biri yaptı. Televizyon programlarına metinler yazdı, reklamcılık yaptı, meslektaşlarıyla birlikte Penguen gibi alanının en iyi dergilerinden birini çıkardı, pek çok kitabı yayımlandı, konuşmalar yapıyor, heykelleriyle sergiler ve yaratıcı işler ortaya koyuyor, 30 yılı aşkın süredir karikatüristliği hiç ihmal etmiyor. Nasıl Olunur’un çekimi ‘uzaktan yapılan’ ilk bölümünde konuk karikatürist, heykeltraş Erdil Yaşaroğlu. Zihin açıcı bir sohbet sizleri bekliyor.

Yemeğin kimyasını öğrenmek, tabaktaki ya da hazırlama sürecindeki deneyimlerimizi nasıl etkiler? Tarif mi, teknik mi? Yeme-içme işlerinde öğrenme süreci 'alaylılar' için nasıl olsa güzel olur? Bir beyaz yakalı sigorta broker'ından yeme-içme profesyoneline dönüşüm nasıl olur; güzellikleri ya da sancıları nelerdir? Türkiye genelinde bir yemek turu atsak ne için nerelere gitmeliyiz? Nasıl Olunur'un 57'nci bölümünün konuğu, pek çok kişinin Burger Haritası adlı YouTube kanalı ya da Tat Dedektifi adlı Instagram hesabıyla da tanıdığı Sinan Hamamsarılar.

Nasıl Olunur'un 56'ncı bölümünde Nilay Örnek'in konuğu sosyal mecralarda 'Oyuncu Anne' adıyla da tanınan yazar Şermin Yaşar. Oyunun önemi nedir? Çocuk kitabı yazmanın incelikleri nelerdir? Çocuklarla ne gibi ilginç oyunlar oynanabilir? Günümüzde annelik... Bu bölümde...

O kendi tanımıyla "bitkilerin, çiçeklerin dilini öğrenmeye çalışan bir öğrenci; çiçek özlerinden geçerek kendini, özünü bulmaya çalışan bir yolcu". Nasıl Olunur'un bu bölümdeki konuğu tıbbi bitkiler araştırmacısı Nazım Tanrıkulu.Bitkilerin şifasından yararlanabilmek için onları nasıl saklamalı, nasıl kullanmalıyız? Evimizde bir 'ecza balkonu' yapsak, -saç dökülmesinden cilt güzelliği arayanlara, bağışıklık sistemini güçlendirmek isteyenlerden acil ilkyardıma- o balkonda hangi bitkileri yetiştirmeliyiz? Cansız su nedir? Cansız su nasıl canlandırılır? Nazım Tanrıkulu ile bunlar ve daha pek çok sorunun yanıtını aradık.

Nasıl Olunur'un 54'üncü bölümünde konumuz 50, 60, 70 ve 80'li yılların müzikleri üzerinden Türkiye tarihi... Konuğumuz, uzun yıllar Roll dergisinin yayın yönetmenliğini yapan, Express, Bir+Bir, Esquire, FHM, Aktüel, Radikal gibi dergi-gazetelerde müzik ve popüler kültür üzerine yazılar yazan gazeteci Derya Bengi. Nilay Örnek ile Derya Bengi, geçmiş yılları, ilginç ayrıntılar, unutulanlar, müzik türleri, şarkıcılar ve şarkı sözleri üzerinden masaya yatırıyor.

Nasıl Olunur’un 53’üncü bölümünde konuk, sanatçı, akademisyen ve şimdilerde her şeyin önüne geçen titri ile “Baksı Müzesi'nin kurucusu” Prof. Dr. Hüsamettin Koçan. Gelenek, doğa, coğrafya ve çağa dair; düne ve bugüne, insana, hayatı anlamlandırma çabasına dair; çalışkanlığa ve fedakarlığa dair değerli bir bölüm sizleri bekliyor. Ve not: Şahmeran'ın öyküsünü bir de Hüsamettin Bey'den dinleyin.

O, Türkiye'nin en başarılı söz yazarı, bestekâr ve ses sanatçılarından biri... Zeki Müren'den Tanju Okan'a, Bülent Ersoy'dan İbrahim Tatlıses'e onun bir şarkısını seslendirmemiş sanatçı az. 300 şarkısından 200'ü hit olmuş, 3 nesil onunla büyümüş... Sıra dışı hayat hikâyesi, şarkılarının öyküleri, sevdiği bazı sanatçıların taklitleri ve kendine has öğütleriyle Nasıl Olunur'un 52'nci bölümünün konuğu Selami Şahin...

Eşi Fikret Öztürk fizik, kendisi biyoloji öğretmeni idi. Öğretmenliği bırakıp Türkiye’nin en başarılı şirketlerinden birini, OPET’i kurdular; “sosyal sorumluluk” denince ilk akla gelen isimlerden biri oldular. Peki nasıl? Etkileyici bir çalışma, özveri, farklı düşünme ve başarı hikâyesi… Türkiye’nin en başarılı iş kadınlarından biri olan Nurten Öztürk, Bolu’nun bir köyünde başlayan yolculuğunu, “Nasıl Olunur?” sorusuna yanıtlar da vererek anlatıyor.

Nasıl Olunur’un 50’nci bölümünün konuğu mimar Emre Arolat. O, Türkiye’nin en yetenekli, en çok tanınan, en fazla tartışılan ve tartışan, hem proje, hem de yazın anlamında en çalışkan mimarlarından biri. Nilay Örnek’in “Nasıl iyi mimar olunur?” sorusuna yanıtla başlayan programda Sancaklar Camii’nden Hatay’daki müze otele, “açık, dışa dönük ve kışkırtıcı” biri olma yolculuğundan gökdelenlere pek çok muhabbet açılıyor. Bölüm, mimarlıktan yola çıksa da sorgulayıcı, çalışkan, samimi bir insan olmaya dair de pek çok ipucu içeriyor. Bu bölüm ‘biraz’ uzun. Böyle bir sözlü kayıt varken kısaltmaya gönlümüz el vermedi. İyi dinlemeler.

O, yaşadığı toplum, yaptığı iş ve hayat üzerine çok düşünen, sözü olan, sözünü sakınmayan insanlardan. Harun Tekin, müzisyen ve şarkı yazarı. Ancak Nilay Örnek ile Harun Tekin, Nasıl Olunur'un bu bölümünde sadece müzik konuşmuyor; felsefeden psikolojiye, "toplumun çukurlarından" Kanal İstanbul projesine pek çok konuda söz açıyorlar.

Nasıl Olunur'un bu bölümdeki konuğu şair ve yazar Murathan Mungan. Yazarın şarkı sözlerini yazdığı 2020 Model adlı, 26 şarkılık albümünü temel alan bu bölümde Mungan, "Nasıl şarkı sözü yazarı olunur?" sorusunun yanıtından yola çıkıyor yazıya, var olmaya, hayata dair derin ipuçları veriyor.

Dolara mı yatırım yapalım, altına mı? Devlet, bankalardaki mevduatlarımıza el koyabilir mi? Döviz hesaplarımızı düşük kurlardan TL'ye çevirirler mi? Enflasyon düşse de, ürünlerin fiyatı diye düşmüyor? Ekonomi nedir? İktisattan nasıl ayrılır? Yapısal reformlar deniler kavramın açılımı nasıl yapılır? Çin'in gidişi ekonomiyi nasıl etkileyecek? Kripto paraların hayatımızdaki rolü nedir? Ve daha pek çok can alıcı basit ekonomi sorusu... Uğur Gürses, çalışma hayatına T.C. Merkez Bankası’nda başlamış, ardından da ticari bankalarda üst kademe yöneticilik yapmış bir isim. 20 yıldır da ekonomi yazıları yazıyor, konuşmalar yapıyor. Gürses, büyük bir mütevazılık ile Nilay Örnek'in "basit" sorularını yanıtladı; Nasıl Olunur'dan bir tür "Ekonomi 101" bölümü çıktı.

Onu ilk sesiyle tanıdık ama daha sonra kitapları, kültür sanat alanındaki çalışmaları, sunumlarıyla da bizi etkiledi. Nasıl Olunur'un 46'ncı bölümünde Nilay Örnek'in konuğu seslendirme sanatçısı, yazar, sunucu, televizyon ve YouTube programcısı Yekta Kopan. Bu bölümde bol muhabbetli ve bilgili, zamanın ve zamane hallerinin masaya yatırıldığı keyifli bir bölüm sizleri bekliyor.

Bu bölümde başrolde peynir var... "Kirli Hanım" peynirinden Savaştepe loruna, Divle obruğundan 'Gorcola'ya, 'Armola'dan Çorum Kargı'ya Türkiye'nin ilginç peynirleri neler? Bir peynir tabağı hazırlarken nasıl bir yol izlenmeli? Mayalanmasından korunmasına peynirle ilgili pek çok konu... "Peynir Aşkına" ile "50 Peynirli Şehir Balıkesir” adlı kitapların yazarları Neşe Aksoy Biber ile Berrin Bal Onur, Nilay Örnek'in sorularını yanıtlıyor. 

Nilay Örnek'in bu bölümdeki konuğu, Türkiye'nin en çok gezen, en çok kitap yazan, en fazla ödül alan, en fazla tanınan, çok da çalışan sıkı rehberlerinden biri... O bir "İstanbul uzmanı". Tarihçi, seyahat yazarı ve profesyonel rehber Saffet Emre Tonguç, Nasıl Olunur'un bu bölümünde eğitiminden rehberliğe başlamasına, dünyaca ünlü pek çok ünlü isimle bir araya gelişinden Türkiye'de muhakkak gezilmesi gereken yerlere birçok farklı konuda Örnek'in sorularını yanıtlıyor.

Nasıl "bar psikoloğu" olunur? Ferhat Aydın, nam-ı diğer "bar psikoloğu", neşeli, eğitimli, gerçekten işini hakkıyla yapmak isteyen, bunun için türlü türlü yaratıcı yollar deneyen, mizahtan ve bilimden yararlanan biri. Her şeyden önce, "gerçek bir psikolog". İşsizlikten iş yaratma, sahne dünyası, psikoloji üzerine bol kahkahalı bir Nasıl Olunur sohbeti sizleri bekliyor.

Nilay Örnek’in bu bölümdeki konuğu orkestra şefi Nisan Ak. O, Nasıl Olunur’un şu zamana kadarki en genç konuğu. Tesadüfen müziğe başladı, belki yine tesadüfler sonucunda orkestra şefliği okumaya karar verdi. Ama bunun için çok çalıştı, çalışıyor ve klasik müziği herkese yaklaştırmak için büyük bir çaba harcıyor. Bu bölümde klasik müziği rap’le de bir araya getirmeyi düşünen heyecanlı bir milenyum genci de tanıyacaksınız, işinde çok profesyonel bir müzik insanını da… Orkestra şefliği üzerine çok şey öğrenmek de artısı...

Evrim Kuran bir girişimci ve özellikle "kuşaklar" üzerinde çalışan araştırmacı. Nilay Örnek ile Evrim Kuran, Nasıl Olunur'un bu bölümünde özel olarak Z Kuşağını masaya yatırıyor; bir önceki kuşaklarla ilişkiler de ihmal edilmiyor. 2000'li yıllarda doğanların Türkiye'deki yaşamları nasıl? Nasıl hissediyor, hangi durumlarda nasıl ortak tepkiler veriyorlar? Ekonomik sıkıntısı olan ile olmayan gençler arasındaki ilişkiler nasıl? Ortak paydaları neler? Gençler hangi müzikleri dinliyor, kimleri örnek alıyor, hangi kitapları okuyor, geleceğe nasıl bakıyorlar? Sorunlar neler, çözüm nerelerde olabilir? Nasıl Olunur'un 41'inci bölümünde.

Nasıl hakem olunur? Nilay Örnek’in bu bölümdeki konuğu hakem ve Erüst Tarım'ın satın alma müdürü Bahattin Duran. Duran, Cüneyt Çakır’ın yardımcı hakemi olarak, Tarık Ongun ile birlikte pek çok maçta, derbide, hatta Dünya Kupası maçlarında sahaya çıkmış başarılı bir isim. Hakem olmak için neler gereklidir; mesleğin zorlukları nelerdir? Niye pek çok hakemin ikinci işi var? Bir hakem kimleri ciddiye alır, kimleri almaz? Maçta hata yaptığını fark eden bir hakem bununla nasıl başa çıkar? Futbolla hiç ilginiz yoksa bile Bahattin Bey’in enerjisiyle keyifle dinleyeceğiniz bir bölüm sizleri bekliyor.

Moda tasarımcısı Arzu Kaprol, küçük yaşlarından beri ne istediğini bilen, işini dünya standartlarında yapmak içini teknolojiden sosyolojiye, müzikten felsefeye pek çok farklı disiplinden yararlanan biri. Bu nedenle de Nasıl Olunur’un bölümü Kaprol'un anlatımıyla çok katmanlı; zihin açıcı. "Zamanın ruhu, korku ve heyecanları giydiklerimize nasıl yansır?" sorusunun yanıtından bir dönem Bursa'da kurulan rock gruplarına; bir kötü deneyimi imzaya dönüştürme örneğinden Türk ordusunun üniformalarını tasarlamaya pek çok konu Nasıl Olunur'un 39'uncu bölümünde.