U - Podcast

W 1953 roku umiera Józef Stalin. W krajach demokracji ludowej zaczyna się proces walki o utrzymanie władzy przez dotychczasowych liderów. W PRL natolińczycy (twardogłowi) walczą z puławianami (reformatorzy). Obu, na VIII Plenum KC PZPR, godzi Władysław Gomułka, który wraca z niełaski, oskarżony wcześniej przez stalinowców o „odchylenia prawicowo-nacjonalistyczne”. Po latach stalinizmu, po krwawym Poznańskim Czerwcu, społeczeństwo również liczy na odwilż… Prof. Przemysław Waingertner, w kolejnym odcinku opowiada o wielkich październikowych nadziejach roku 1956.

11 listopada to data niezwykle znamienna, ale trzeba pamiętać, że Polska nie odzyskała tak po prostu niepodległości, ona ją ODZYSKIWAŁA. Można powiedzieć, że proces ten zajął aż 4 lata. W tym czasie udało się osiągnąć kilka strategicznych celów, militarnych i politycznych. Dzięki nim udało się stworzyć II Rzeczpospolitą. O szczegółach mówi prof. Przemysław Waingertner z Instytutu Historii UŁ.

Była taka bitwa, w której Polacy walczyli po obu stronach i pomagali sobie jednocześnie nawzajem… Bitwa pod Łodzią, zwana też Operacją Łódzką miała miejsce przeszło sto lat temu, a my zaczęliśmy o niej mówić dopiero w 2014 roku, gdy nadeszło stulecie wybuchu I wojny światowej. Wcześniej starcie to znali wyłącznie historycy i pasjonaci militariów. Tymczasem to jedno z największych i najbardziej brzemiennych w skutki wydarzeń I WŚ – walczyło tam ze sobą 700 000 ludzi, ginęło 10 000 żołnierzy dziennie, łącznie 280 000… Sami Polacy jeszcze podówczas walczyli nie dla swojej niepodległości, a w armiach dwóch antagonistów – niemieckiej i rosyjskiej…

Stan wojenny jest wciąż tematem politycznym, oprócz warstwy historycznej. Wciąż mamy przecież w Polsce do czynienia z niektórymi bohaterami tych wydarzeń. Pomimo końca stanu wojennego jego reperkusje trwały aż do 1989 roku. Dramatyczne skutki to około stu ofiar śmiertelnych i 10 000 internowanych. Do tego dochodziły śledztwa, wyroki i dramaty rodzinne. Do tej pory zadawane jest pytanie – po co wprowadzono stan wojenny? Czy na pewno była to obrona przed większym złem?

Pierwszy prezydent II RP ginie z rąk niezrównoważonego psychicznie artysty. Ta śmierć w dużej mierze zakończyła piękną baśń o narodzie, który nigdy w swoich dziejach nie dopuścił się królobójstwa. Była to też ogromna porażka młodej polskiej demokracji. Z jakich powodów Eligiusz Niewiadomski zdecydował się na ten brutalny krok? W ostatnim odcinku Fragmentów Historycznych opowiada o tym prof. P. Waingertner.

W marcu 1940 roku Stalin wydaje Berii rozkaz „O rozładowaniu więzień NKWD”. Oznaczało to po prostu eksterminację jedenastu tysięcy polskich oficerów. Na początku kwietnia ruszają pierwsze transporty z Kozielska, Ostaszkowa i Starobielska. Żołnierze Wojska Polskiego byli zabijani strzałem w potylicę i wrzucani do masowych grobów. Zbrodnię katyńską odkryli Niemcy, a ZSRR bardzo umiejętnie ten moment wykorzystała. Zarzuty były przecież doskonałym pretekstem do zerwania stosunków z polskim rządem na uchodźstwie. Niedługo potem Stalin zaczął instalować nad Wisłą obóz władzy komunistycznej...

Polska - wierny aliant od początku do końca II wojny światowej, uczestnik szturmu na Berlin, kończy jako państwo niesuwerenne. Czy możemy jednoznacznie powiedzieć, że byliśmy w tym konflikcie przegrani? Czy może, patrząc z innej perspektywy, powinniśmy jednak doceniać powojenny bilans? Dziewiąty odcinek Fragmentów historycznych prof. P. Waingertner poświęca rocznicy 8 maja. Zachęcamy do słuchania i oglądania.

To, co wydarzyło się w maju 1926 roku zmieniło system demokratyczny II RP w - de facto - autokratyczny. Po co jednak był ten przewrót człowiekowi, który w tamtym momencie miał całą władzę w swoich rękach? Jak to się stało, że przewrót odbył się przy poparciu dużej części społeczeństwa? Prof. Przemysław Waingertner w dziesiątym odcinku "Fragmentów historycznych" o jednym z najważniejszych zakrętów II RP.

4 czerwca 1989 roku to data, która w wielu narracjach historycznych otwiera okres wolnej Polski. 4 czerwca 1992 to z kolei, według wielu, próba destabilizacji tego porządku. Jak to było z tymi pierwszymi prawie wolnymi wyborami i upadkiem rządu Jana Olszewskiego opowiada prof. Przemysław Waingertner z Instytutu Historii UŁ.

Gdy zaczynała się I wojna światowa, "sprawa polska" na arenie międzynarodowej w ogóle nie istniała. Wszystko zmieniła bitwa pod Kostiuchnówką, którą polskie oddziały stoczyły z armią rosyjską między 4 a 6 lipca 1916 roku. Bohaterstwo Polaków zachęciło dwóch cesarzy do ogłoszenia deklaracji odtworzenia Królestwa Polskiego. Oczywiście, z początku, był to tylko krok wizerunkowy, by zyskać w wojnie cennych żołnierzy, ale z biegiem czasu okazało się, że bitwa z udziałem Legionów Piłsudskiego otworzyła nam drogę do niepodległości... O konflikcie i jego następstwach opowiada prof. Przemysław Waingertner.

4 lipca 1943 roku, w katastrofie w Gibraltarze, ginie ówczesny premier i Naczelny Wódz Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie gen. Władysław Sikorski. Do dziś to wydarzenie jest źródłem wielu teorii, także spiskowych. Byli bowiem tacy, którym śmierć generała była bardzo na rękę… Jaka była droga gen. Sikorskiego do najwyższych stanowisk i jak wyglądały okoliczności jego śmierci – o tym w kolejnym odcinku „Fragmentów historycznych” opowiada prof. Przemysław Waingertner.

Osiemnasta decydująca bitwa w dziejach świata, Cud nad Wisłą – to znane określenia Bitwy Warszawskiej, pojedynku świeżo przywróconej na mapę Europy Polski z Armią Czerwoną. Nastąpiła ona gdy plany federacyjne Józefa Piłsudskiego miały jeszcze szanse powodzenia... Czy gdyby nie bolszewicy udałoby się stworzyć Stany Zjednoczone Europy Środkowo-Wschodniej? Opowiada prof. Przemysław Waingertner.

Professor Mierzejewski in Talking China#2 discusses the interpretations of the central government-sponsored policy of Belt and Road at the provincial level. In the first part he presents the definition of bridgehead/桥头堡 and checker/排头兵frequently use by the provincial level governments. The core question addressed here touches the different interpretations and contextualization of BRI in different regions of China, and it does so by analysing yearly governmental reports presented in front of Local People’s Congresses. By making the comparison Mierzejewski argues that, in different regions of China, the first-tier local governments use different strategies to gain more from the center and, by horizontal competition, position themselves in the newly formed political agenda and at the same time plays the critical role in China's economic growth. The podcast is based on the research supported by National Science Center "The role of local governments in China's foreign policy"UMO-2017/25/B/HS5/02117. W Talking

Po podpisaniu Porozumień sierpniowych rozpoczyna się tzw. "Karnawał Solidarności", czyli zachłyśnięcie się świadomością, że w końcu udaje się tworzyć podmiotowe, niezależne organizacje. Swoich sił próbują studenci, ale PZPR nie zgadza się na ich postulaty. Najsilniejszym ośrodkiem okazuje się Łódź. Najpierw, na Wydziale Prawa i Administracji UŁ następuje "Solidarne czekanie", potem zaczyna się strajk, który okazał się potem najdłuższym strajkiem okupacyjnym w powojennej Europie. Jak studenci pokonali władze PRL, gdzie się gromadzili i co ostatecznie udało im się wywalczyć - opowiada w czwartym odcinku "Fragmentów historycznych" prof. P. Waingertner.

Po I wojnie światowej polski Sejm miał niezmiernie dużo zadań. Jednym z nich było opracowanie ustawy zasadniczej, która pogodziłaby dążenia wszystkich grup społecznych wchodzących w skład II RP. O wyjątkowej w swoim rodzaju współpracy różnych opcji politycznych, o Ankiecie Konstytucyjnej, pomysłach na kształt Senatu i innych próbach stworzenia dokumentu optymalnego opowiada prof. Przemysław Waingertner z Instytutu Historii UŁ.

Wydarzenia marca 1968 r. nie do końca słusznie utożsamia się wyłącznie z antysemicką polityką ówcześnie rządzących. Władysław Gomułka, po dojściu władzy, usiłował znaleźć kompromis między partyjnym betonem, a reformatorami komunizmu. Dochodzi w związku z tym do konfliktów pomiędzy kierownictwem PZPR z niektórymi środowiskami partyjnymi. Do tego dochodzi narastający spór z Kościołem. W końcu na scenie wydarzeń politycznych pojawia się Mieczysław Moczar i jego "narodowy komunizm"... O wydarzeniach sprzed pół wieku opowiada prof. P. Waingertner z Instytutu Historii UŁ.

Konstytucja kwietniowa to najdłużej funkcjonująca polska ustawa zasadnicza. Powstawała w kontrowersyjnych okolicznościach. System władzy, który wprowadzała, był krytykowany przez środowiska przeciwne piłsudczykom. Profesor Przemysław Waingertner w kolejnym odcinku swojego vloga historycznego mówi między innymi o tym, dlaczego nazywana była również "Konstytucją styczniową", z jakich powodów sam Piłsudski uważał, że była uchwalana "dowcipem i trikiem" oraz po co w ogóle ten dokument był potrzebny obozowi politycznemu, który na przełomie lat 20' i 30' XX wieku miał w Polsce pełnię władzy.

"Fragmenty historyczne" - odc. 1: Były takie czasy w naszej historii, że nawet najwięksi polityczni rywale potrafili współpracować... O co walczyliśmy, jako Polscy, tuż po zakończeniu I wojny światowej? Kto nam sprzyjał, a kto nie był naszym sprzymierzeńcem? Na jakie niewygodne kompromisy musieliśmy pójść? Co udało nam się osiągnąć? - opowiada o tym prof. Przemysław Waingertner z Instytutu Historii UŁ.

"Fragmenty historyczne" - odc. 2: Józef Piłsudski staje na czele państwa i nakazuje rozpisanie wyborów do Sejmu. Polska dopiero co zaczyna organizować swoje struktury, ze wschodu zagraża nam konflikt zbrojny, a i tak wybory do pierwszego Sejmu ustawodawczego II RP zabierają mniej czasu niż organizacja państwa po 1989 r.! Dlaczego Sejm po I wojnie był potrzebny tak szybko? Czy frekwencja ówczesnych wyborów może zawstydzić obecnych wyborców? Czym z kolei może zawstydzać współczesnych polityków? O tym, w drugim odcinku „Fragmentów historycznych”, opowiada prof. Przemysław Waingertner z Wydziału Filozoficzno-Historycznego UŁ.

Centralny Okręg Przemysłowy miał przenieść II Rzeczpospolitą na wyższy poziom rozwoju gospodarczego i społecznego zarazem. Był jednym trzech, obok portu w Gdyni i magistrali węglowej, cudów gospodarczych ówczesnej Polski. Przede wszystkim jednak był odpowiedzią na pytanie - jak wyprowadzić Polskę z kryzysu światowego początku lat 30' XX w.? Gdyby Niemcy nie zaatakowały w 1939 r., jak rozwinęłoby się "dziecko" ministra Eugeniusza Kwiatkowskiego? Właśnie w lutym 1937 roku minister mówił w Sejmie o wielkich planach gospodarczych...