De Jortcast

Wat is er toch aan de hand met onze jonge mannen en vrouwen? Jonge vrouwen worden wat linkser en progressiever en mannen juist rechtser en conservatiever. Hoe zit dit? En wat is de invloed van sociale media op dit verschijnsel? Jort Kelder gaat erover in gesprek met prof. dr. Sjoerd Beugelsdijk, hoogleraar International Business & Economics aan de University of South Carolina en gespecialiseerd in polarisatie. Ook aan tafel zit prof. dr. Mark Deuze, mediaprofessor aan de UvA. Het artikel van de Financial Times waarnaar wordt verwezen: https://www.ft.com/content/29fd9b5c-2f35-41bf-9d4c-994db4e12998 (https://www.ft.com/content/29fd9b5c-2f35-41bf-9d4c-994db4e12998)

Objectiviteit heeft zijn beste tijd gehad Wordt nieuws, in navolging van social media, steeds emotioneler? Objectieve journalistiek heeft in ieder geval zijn beste tijd gehad, constateert prof. dr. Mark Deuze, hoogleraar Mediastudies aan de UvA. En zo geweldig was het ook niet: het werd in de jaren 60 bedacht door marketinglui, omdat het de verzuilde kranten en omroepen zou helpen bij het bereiken van een zo groot mogelijk publiek. Kassa! Maar wat komt ervoor in de plaats? En gaat activisme met journalistiek wel samen? Aangezien er in onze tijdlijnen een niet-aflatende stroom aan informatie op ons af komt en journalisten meer zouden moeten zijn dan slechts een doorgeefluik daarvan, moeten een medium zich afvragen: hoe kan ik daar onderdeel van worden. 

Het zijn onzekere tijden: we zitten in de afbraak van een wereldsysteem en zijn op weg naar een nieuw evenwicht waarvan we nog niet precies weten hoe het eruit gaat zien. Dat zegt prof. Dr. Sjoerd Beugelsdijk, hoogleraar International Business aan de University of South Carolina. In 1950 had Europa nog het grootste blok in termen van bevolkingsomvang in de wereld. En dat wordt het kleinste gedeelte in de wereld. Het idee dat we in Europa onze standaarden aan de rest van de wereld kunnen opleggen, is volgens Beugelsdijk dan ook een beetje naïef. Het is noodzakelijk dat Europa minder afhankelijk wordt van de Verenigde Staten. Prof. dr. Sjoerd Beugelsdijk is hoogleraar international business aan de University of South Carolina, waar hij opleidingsdirecteur is en tegelijkertijd de J. Willis Cantey Chair bekleedt. Hij doet onderzoek naar globalisering, culturele verschillen, en nationale identiteit en behoort tot de meest geciteerde onderzoekers ter wereld in zijn vakgebied. Eerder was hij hoogleraar in Groningen

dr Kelder en Co, zaterdag 2 augustus 2025 - Live vanuit het Allard Pierson Presentatie: Jort Kelder Gasten: prof. dr. Sjoerd Beugelsdijk, prof. dr. Mark Deuze, dr. Jolanda Teeuwen Over de potentie van Trumps handelstarieven Economen zijn het zelden met elkaar eens, behalve als het aankomt op de negatieve effecten van handelsbarrières. Dr Kelder heeft gelukkig iemand gevonden die ook er zijn vraagtekens bij durft te zetten, en niet de minste. Prof. dr. Sjoerd Beugelsdijk, hoogleraar International business & economics aan de University of South-Carolina, trekt elke voorspelling over de uitwerking van Trumps tarieven in twijfel. Zijn stelling: we kunnen het nu simpelweg nog niet weten. Daarbij wijst hij graag op de kansen die het verstoren van onze geglobaliseerde waardeketens biedt. Op het gebied van veiligheid, autonomie, en – laat het Trump niet horen – duurzaamheid. Objectiviteit heeft zijn beste tijd gehad Wordt nieuws, in navolging van social media, steeds emotioneler? Objectieve journalistiek he

Je komt er wat moeilijker tussen, maar áls dat eenmaal is gelukt, betaal je niet veel meer dan twintig jaar geleden. Dat zegt prof. dr. Hans Koster, hoogleraar Urban Economics & Real Estate aan de Vrije Universiteit Amsterdam. In gesprek over de zin en onzin van de ‘wooncrisis’, wat volgens Koster in feite een toegankelijkheidsprobleem is. Conclusie: dat gaan we de komende vijf jaar niet oplossen.

"Al is de leugen nog zo snel, de waarheid achterhaalt hem wel." Of die uitspraak nog opgaat in het post-truthtijdperk, vraagt prof. dr. Martine Prange zich ten zeerste af. In haar recent verschenen boek De waarheidscrisis beschrijft de hoogleraar filosofie uit Tilburg hoe populisten moedwillig een loopje nemen met de feiten. Deze anti-intellectuele tendens baart de academicus vanzelfsprekend grote zorgen. 

Hoe graag politici ons ook willen doen geloven dat Nederland kampt met een veelheid aan welhaast onoplosbare crises, wetenschappers houden zich graag bij de feiten. Zo ook prof. dr. Hans Koster, die zich hardop afvraagt of de woningmarkt er wel zo belabberd aan toe is als vaak wordt geschetst. Kiezersonderzoek wijst uit dat burgers huisvesting als grootste uitdaging zien, maar volgens deze woningmarkteconoom van de VU is er niet zo gek veel aan de hand. Zou het misschien kunnen dat Nederlanders ook op dit terrein verwend zijn en vinden dat een woningmarkt tegemoet moet komen aan het ultieme gevoel van keuzevrijheid waar zij menen recht op te hebben? Naast antwoord op deze filosofische kwestie, duidt Koster bovenal de economische realiteit. Podcast met Paul Frissen: Jortcast #799 - Elke elite krijgt het volk dat ze verdient (https://open.spotify.com/episode/1tYhXYsazUYkgwR6tRoHh9)

Woonprofessor Hans Koster over het huizentekort en of het reëel is hoe politieke partijen die denken op te lossen. Moeten we eigenlijk wel zoveel bouwen...  ofwel, is er echt wel een crisis? Verder aangeschoven filosoof dr. Martine Prange over waarheid in feitenvrije tijden. Onze jonge dr. heeft een studie gedaan naar pakketkluizen en we bellen een rood-groene politicus over de handelsoorlog met Trump. 

Afgelopen week heeft de EU overleg gevoerd met China over de grondstoffen, want geen deal heeft opgeleverd. Dat zijn belangrijke en gespannen gesprekken, want China is voor Nederland de grootste leverancier van producten die kritieke grondstoffen bevatten zoals zonnepanelen. Samen met de VS is China een van de machtigste landen van de wereld. Maar klopt dat beeld van "De Fabriek van de Wereld" wel als je naar de economische cijfers kijkt? En hoe bedreigend zijn de Chinezen op militair gebied? Jort Kelder praat met dr. Friso Stevens gespecialiseerd in China en werkzaam is bij HCSS, de onafhankelijke denktank qua geopolitiek en strategische studies.  

Als je aan mensen vraagt wat ze belangrijk vinden in een partner, benadrukken de meesten het belang van humor in een relatie. Toch zoeken mannen en vrouwen niet hetzelfde: vrouwen zoeken een grappige man en mannen een goedlachse vrouw. Rolbevestigend? Zeker, maar wacht maar tot je hoort dat mannen vooral grappen maken om de aandacht op zichzelf te vestigen en vrouwen om connecties te maken met anderen. Te gast is dr. Madelijn Strick, sociaal psycholoog en humoronderzoeker aan de Universiteit Utrecht. Met Strick bespreekt Jort Kelder het belang van humor in een relatie: wat kunnen wij leren van het populaire programma B&B Vol Liefde? Is een relatie nog te redden als je elkaars humor niet begrijpt? Of kun je dan maar beter je koffers gaan pakken? We hebben het ook over humor in ingewikkelde situaties: is het moreel verwerpelijk om te lachen over Trump? En mag je tegenwoordig écht minder zeggen dan vroeger?

Nu China openlijk heeft gezegd baat te hebben bij de oorlog in Oekraïne vraagt Jort Kelder zich af: wat hebben wij te vrezen van de Chinezen? Ze nemen onze auto-industrie over en hebben een machtige leider Xi Jinping die al jaren om Taiwan heen cirkelt en lijkt te wachten op een zwak moment. Te gast is dr. Friso Stevens, schrijver van het boek "Chinese Assertiveness, Ideational Mobilization, and the Rise of Xi Jinping" en senior fellow bij HCSS.  Shownotes:  Artikel over China, Iran, Israël: https://edition.cnn.com/2025/07/18/china/china-iran-sco-israel-axis-intl-hnk Link naar de VPRO-uitzending over Suriname en China: https://www.vpro.nl/de-wereld-van-de-chinezen/artikelen/suriname Artikel over de economie van China: https://www.nrc.nl/nieuws/2025/07/16/door-trump-zullen-de-vs-de-economische-race-met-china-verliezen-zegt-expert-kyle-chan-a4900458 Artikel van NAVO-SG Mark Rutte dat werd genoemd in de podcast:  https://www.foreignaffairs.com/authors/mark-rutte

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van 19 juli 2025 waar Jort Kelder belt met VVD'er Thom van Campen over de begroting van Europa. Het kan goedkoper volgens Van Campen. Te gast is dr. Friso Stevens over de macht van China en Xi. De jonge dr. Floris van Berckel Smit heeft onderzoek gedaan naar de democratie van de universiteiten. En Jort praat dr. Madelijn Strick over humor en de liefde, zoals te zien is in B&B Vol Liefde. 

Waarom handelt Donald Trump als een proleterige makelaar en wanneer werkt dat juist averechts op het internationale wereldtoneel? En belangrijker, waarom werkt het soms wel? Te gast zijn prof. dr. Haroon Sheikh, senior wetenschapper bij de WRR en bijzonder hoogleraar Strategic Governance of Global Technologies aan de VU en voormalig SP-politicus en huidig directeur van het Nibud dr. Arjan Vliegenthart. Sheikh heeft met verschillende denktanks in de VS gesproken en duidt het denken van Trump. 

De helft van alle jongeren maakt gebruik van achterafbetaaldiensten zoals Klarna of Riverty. Ideaal voor het kopen van nieuwe schoenen of een televisie terwijl je loon pas later wordt gestort. Eigen verantwoordelijkheid voor Gen Z'ers die slecht kunnen omgaan met geld? Of zijn de verleidingen zo groot dat we er simpelweg geen weerstand meer tegen kunnen bieden? Te gast is de directeur van het Nibud en politicoloog dr. Arjan Vliegenthart. Hoe effectief is de lobby van bedrijven zoals Klarna, en welke invloed hebben zij op het financiële gedrag van consumenten? 

In de week van de jaarlijkse militaire oefeningen in Taiwan, ziet China de kans schoon om de wereldorde op te schudden. Want  Europa en vooral de VS zijn gefocust op de oorlogen en onrust in Oekraïne en het Midden-Oosten. Na een korte pauze in wapenlevering heeft Trump recent de militaire steun aan Oekraïne hervat, mede als reactie op intensievere Russische aanvallen die volgden op zijn telefoongesprek met Poetin vorige week. Hoe moeten we Trump's wisselende houding ten opzichte van Rusland en zijn importheffingen interpreteren? En is China zijn grootste vijand?  Prof. dr. Haroon Sheikh, hoogleraar aan de VU en gespecialiseerd in de filosofie van cultuur, politiek en organisatie is naar de VS geweest en heeft met denktanks en onderzoekers gepraat over het beleid van Donald Trump. Sheikh legt Trumps strategie van tarievenoorlogen en chaos uit aan Jort Kelder.

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co waar Jort Kelder belt met Aant Jelle Soepboer (ex-NSC nu FNP) over de Waddenzee en de toekomst van Friesland. Prof. dr. Haroon Sheikh legt uit waarom Trump zo chaotisch handelt. De jonge dr. Simon Oosterom (TU Delft) heeft onderzoek gedaan naar elektrisch vliegen, o.a. op Schiphol. En dr. Arjan Vliegenthart (NIBUD) legt uit waarom steeds minder mensen in armoede leven, maar dat er wel meer mensen met schulden zijn in Nederland (en dat zijn niet per se de mensen met een laag inkomen).

Is de Nederlandse politiek en daarmee onze democratie te herstellen? Jort Kelder spreekt met prof. dr. Jan Rotmans en de politicoloog prof. dr. Tom van der Meer (UvA). Rotmans, een autoriteit op het gebied van transities en duurzaamheid, pleit voor een revolutionaire omslag: weg met het disfunctionele Den Haag, weg met het poldermodel en de macht terug naar lokale gemeenschappen die zelf hun problemen oplossen. Prof. dr. Tom van der Meer, politicoloog en expert op het gebied van democratie en vertrouwen waarschuwt voor te simpele oplossingen. Is het vertrouwen in de democratie er nog, nu we de negende verkiezingscampagne van deze eeuw ingaan? En hoe lossen we problemen zoals de stikstofcrisis op - lokaal of landelijk? Voor meer informatie over het platform van Jan Rotmans genaamd ‘De Onderstroom’: https://onderstroom.org/ Het laatste boek van prof. dr. Tom van der Meer (aanrader!) is getiteld ‘Waardenloze politiek’.

De stikstofcrisis kost ons zo’n 15 miljard per jaar. En dat terwijl we al zo’n 40 jaar weten dat we een stikstofprobleem in dit kleine land, gevuld met varkensflats en eerder boterbergen, hebben.  Waarom neemt de politiek geen beslissingen en hoe kan dit tij worden gekeerd? Prof. dr. Jan Rotmans, dé internationale autoriteit op het gebied van transities en duurzaamheid weet wel hoe je verandering teweeg brengt. Niet via de plannen van Hoekstra die hij deze week vanuit Brussel presenteerde. Maar met de ideeën van Rotmans kunnen we Tata Steel én vergroenen én behouden. 

Het reces is begonnen en we maken ons op voor de verkiezingsstrijd. Maar waar gaat het eigenlijk over in Den Haag, bijvoorbeeld zo'n laatste week voor het reces in het debat over de asielwetten? Stemmen we op een poppetje of voor een specifiek beleid? Prof. dr. Tom van der Meer, hoogleraar Politicologie, in het bijzonder Legitimiteit, Ongelijkheid, en Burgerschap (UvA) analyseert deze opmaat naar de verkiezingen. Lees ook vooral het laatste boek van Van der Meer getiteld 'Waardenloze Politiek'.  Zie hier Henri Bontenbal bij Nieuwsuur: https://www.youtube.com/watch?v=41J6GusaDfM Luister hier het hele nummer van Simon Vinkenoog, aan het einde van het interview) https://www.youtube.com/watch?v=3i_7sVdLE5U&t=551s Of hier, de modernere versie met Spinvis: https://www.youtube.com/watch?v=ZxZp_z4zod0&list=RDZxZp_z4zod0&start_radio=1

Dit is de gehele uitzending van dr Kelder en Co van zaterdag 5 juli waar Jort Kelder belt met SP-Kamerlid Sarah Dobbe over de aangenomen motie een overheidscampagne te starten om meer zorgpersoneel te werven. Te gast is politicoloog prof. dr. Tom van der Meer over de aankomende verkiezingen, hoe profileren partijen zich? Onze jonge dr. heet Pim Koolwijk en heeft onderzoek gedaan naar de motoriek van kinderen en waarom die bij een gedeelte achteruit gaat. Maar vooral ook; wat je er aan kunt doen. En de professor van de transities is te gast, prof. dr. Jan Rotmans over een nieuw voorstel voor onze democratie, een themakabinet. En volg ook zijn nieuwe platform 'De Onderstroom (https://onderstroom.org/)'