Duurzaam | Bnr

Het internet wordt overspoeld met desinformatie over het klimaat. Volgens filosoof Mario Veen is er zelfs sprake van een georganiseerde campagne op grote schaal, bedoeld om twijfel te zaaien.Deze aflevering in het kort:⇨ De patronen van klimaatdesinformatie⇨ Is groen beleggen activistisch?⇨ Veel mensen willen ambitieuzer klimaatbeleidDit is er één: klimaatverandering komt niet door mensen. Of deze: de opwarming van de aarde is een hoax, bedacht door leden van het World Economic Forum. Op Facebook, LinkedIn en zelfs in de Tweede Kamer vertellen mensen dat het met de opwarming van de aarde wel meevalt. En dat heeft meer invloed dan je misschien zou denken, vertelt Mario Veen. Hij is gesprekswetenschapper en filosoof, verbonden aan de Hogeschool Utrecht en hij doet veel onderzoek naar klimaat-desinformatie.Luister ook | Dit zijn de klimaatscenario’s voor 2048Veen legt uit dat klimaatontkenners vaak gebruik maken van dezelfde argumenten. Van ‘het klimaat verandert altijd’ tot ‘CO2 is juist goed voor planten’ en ‘

Dat het klimaat verandert staat wetenschappelijk vast. Maar wat gaan wij daar als Nederlanders de komende decennia van merken? 'Er kunnen nieuwe oorlogen komen door waterschaarste.'Deze aflevering in het kort⇨ Het klimaat door de bril van Bart Verheggen⇨ Treint scoort tijdens dit EK⇨ Steeds meer Parkinson, verband met bestrijdingsmiddelen?Bart Verheggen werkt als klimaatwetenschapper bij het KNMI. Zijn focus ligt op atmosfeeronderzoek en de invloed van menselijke activiteiten op het klimaat. Hij heeft een doctoraat in de natuurwetenschappen en werkte aan verschillende universiteiten en onderzoeksinstituten. Verheggen blogt al sinds 2008 over het klimaat en schreef het boek ‘Wat iedereen zou moeten weten over klimaatverandering’. Hij schetst hoe een wereld die met 2,5 graden is opgewarmd er zal gaan uitzien.Luister ook | Jan Rotmans: we naderen het oog van de stormWatertekorten en onbewoonbare gebieden door hittegolven kunnen volgens hem gaan leiden tot nieuwe conflicten. ‘Klimaatverandering raakt alles, van g

Elk jaar wordt in Nederland tussen 7 en 8 miljoen ton afval verbrand. DOPS Recycling Technologies bouwt aan een reactor die dat probleem moet oplossen.Deze aflevering in het kort:⇨ Hoe DOPS Recycling Technologies de afvaloven grotendeels overbodig maakt ⇨ De Natuurherstelwet komt er uiteindelijk toch⇨ Vergroenen en groeien, kan dat eigenlijk wel?De Alkmaarse startup heeft een manier gevonden om veel meer waardevolle grondstoffen uit afval te halen. Kern van de technologie is een vergassingsproces waarbij de temperatuur kan oplopen tot ruim 1.000 graden. Tijdens dit proces worden koolwaterstoffen afgebroken, terwijl metalen en mineralen intact blijven. Zo wordt huishoudelijk -, industrieel - en landbouwafval omgezet in bruikbare grondstoffen. Denk aan syngas, koolstof, mineralen en metalen. Luister ook | Hoe krijgen we nog meer verpakkingen gerecycled?De huidige reactor is een lab-model en kan 6 kilo afval per uur verwerken. Maar het bedrijf heeft grote ambities. In 2025 moet er een proeffabriek komen die tot

Diederik Samsom is de architect van de Europese Green Deal. Hij rekent erop dat deze ambitieuze klimaatagenda na de verkiezingen van dit weekend stand zal houden.Deze aflevering in het kort:⇨ De Europese klimaatagenda⇨ Het grootste natuurinclusieve zonnepark van Nederland⇨ Groningen als waterstofprovincieSamsom kondigde in januari zijn afscheid aan in Brussel. Hij en Frans Timmermans schetsen in de jaren hiervoor de contouren van de Europese klimaatagenda. Veel van die plannen zijn of worden door landen nu omgezet in wetgeving. Dat geldt nog niet voor de natuurherstelwet, die mede door toedoen van de Nederlandse Tweede Kamer is geparkeerd. Samsom verwacht dat de wet na deze verkiezingen opnieuw in stemming zal worden gebracht. ‘De natuur kan namelijk niet langer wachten. De biodiversiteitscrisis is minstens net zo'n grote uitdaging als het klimaat’, aldus Samsom. Luister ook | Komt er een Europese Natuurherstelwet?BNR Duurzaam komt deze keer vanaf het nieuwe zonnepark Fledderbosch, net boven de stad Groningen

De grote contouren van het klimaatbeleid voor Nederland worden niet in Den Haag bepaald, maar in Brussel. Deze aflevering in het kort:⇨ Duurzaam beleid komt van de EU⇨ Landbouwhervormingen op komst⇨ Fossiele bedrijven veranderen te traagAlle reden dus om in deze week van de Europese verkiezingen te onderzoeken welke grote klimaat- en milieu-kwesties daar de komende jaren gaan spelen. Dat doen we met Anna Strolenberg, kandidaat Europarlementariër van Volt. We zoomen in op de Europese Green Deal en de onderdelen uit dat pakket waarover nog gestemd moet worden. Dat gaat onder meer over het mest- en pesticidenbeleid en de Natuurherstelwet. Strolenberg is niet erg hoopvol over de richting die dit debat opgaat.Luister ook | Wat zijn de klimaatambities van China?Een belangrijk agendapunt voor de komende jaren in Brussel is landbouw. Nu nog wordt deze enorme subsidiepot vooral verdeeld op basis van grond. Hoe groter het bedrijf, hoe meer geld er wordt overgemaakt. In de praktijk vloeit zo heel veel geld naar de veete

De hele verpakkingsketen circulair krijgen. Met dat doel sloegen vijf organisaties eerder dit jaar de handen ineen. Ze gaan nu samen verder als Verpact, met een C dus. Deze aflevering in het kort:⇨ De uitdagingen van de verpakkingssector⇨ De Critical Raw Materials Act⇨ Duurzaam alternatief voor pesticidenNederland scoort Europees gezien best goed als het om het recyclen van verpakkingen gaat. Zo’n driekwart krijgt al een nieuwe bestemming. Toch liggen er nog wel de nodige obstakels op de weg naar een circulaire toekomst. Zo doen de Belgen het bijvoorbeeld beter dan wij. Dat heeft volgens Hester Klein-Lankhorst vooral te maken met de manier van inzamelen. Zo maken onze zuiderburen geen gebruik van ondergrondse vuilcontainers, zoals in veel Nederlandse steden gebruikelijk is. ‘In die bakken ligt er soms tot 50 procent rommel en dat zit een goede recycling dwars’, aldus Klein-Lankhorst. We praten uitgebreid met haar over de belangrijkste recycle-uitdagingen van de verpakkingssector.Check ook | 6 meest gestelde v

Maximaal anderhalve graad opwarming, spraken wereldleiders af tijdens de Klimaattop van 2016 in Parijs. Dat doel lijkt inmiddels onhaalbaar.Deze aflevering in het kort:⇨ Anderhalve graad onhaalbaar geworden⇨ Extreem weer is onderweg⇨ Wat zeg je tegen een klimaatontkenner?Een paar honderd vooraanstaande klimaatwetenschappers verwacht dat het aan het einde van deze eeuw zo’n 2,5 graden warmer is op aarde dan honderd jaar geleden. Dat blijkt uit de resultaten van een enquête die door de Britse krant The Guardian is uitgezet. De anderhalve graad is daarmee ver uit zicht geraakt.Politieke wilDetlef van Vuuren is lid van het IPCC, het internationaal klimaatpanel van de Verenigde Naties. Hij is één van de bijna 400 wetenschappers die de vragenlijst heeft ingevuld. Met hem bespreken we de gevolgen van dit scenario. Maar weinig wetenschappers denken dat de wereld alle inspanningen gaat leveren die nodig zijn om het tij te keren. Grootste oorzaken? Een gebrek aan politieke wil en gevestigde bedrijfsbelangen.  > Luis

Feike Sijbesma snapt de motieven van organisaties die klimaatrechtszaken voeren. Wel waarschuwt hij voor onbedoelde, negatieve bij-effecten.Deze aflevering in het kort:⇨ Hoe Feike Sijbesma naar klimaatuitdagingen kijkt ⇨ Wildgroei aan CO2-certificaten⇨ Wereld gaat naar 2,5 graden in het roodShell, de Nederlandse overheid en ING hebben milieuorganisaties achter zich aan. Die verwijten hen dat afspraken over CO2-beperking niet worden nagekomen. 'Ik snap dat organisaties als Milieudefensie en Extinction Rebellion dit doen en toch moet je ook over de risico's nadenken', aldus Sijbesma. 'Het gevolg is namelijk dat bedrijven besluiten om geen klimaatdoelstellingen meer uit te spreken en belangrijke documenten te ondertekenen. Dan zijn we op de verkeerde manier bezig.' Feike Sijbesma is oud DSM-topman en thans de CEO van The Climate Alliance.CO2-beprijzingVerder heeft hij het nodige aan te merken op de manier waarop CO2 wordt beprijsd. ‘Maar 25 procent van de wereldwijde emissies valt onder zo’n systeem. zoals het E

Van steenkoolmijnen tot zonneparken. China is naast mega-vervuiler ook ‘s werelds grootste investeerder in groene technologie. Hoe kijken ze in dat land naar klimaatverandering? Deze aflevering in het kort:⇨ Het klimaatbeleid van China⇨ Duurzame beleggingen zijn niet altijd even groen⇨ Oliebedrijven houden vast aan affakkelenDe Chinese overheid mikt op een klimaatneutrale economie in 2060. De komende zes jaar mag de uitstoot van CO2 nog groeien, zo heeft de regering gezegd. Maar de transitie gaat sneller dan verwacht en de verwachting is daarom dat er dit jaar al voor het eerst een historische daling is. Wereldwijd was de CO2-uitstoot vorig jaar zo’n 37 miljard ton. China jaagt verreweg de meeste CO2 de atmosfeer in, zo’n 12 miljard ton. Ter vergelijking: de EU zit op ongeveer 3 miljard ton uitstoot, de Verenigde Staten op 5 miljard. China stoot in vier dagen meer CO2 uit dan Nederland in een heel jaar. Toch is dat niet het hele verhaal, waarschuwt ons groene geweten Nikki Trip.Productie van zonne-energieOver

De één zegt dat kunstmatige intelligentie de opwarming van de aarde kan stoppen. De ander is vooral bezorgd over de energiehonger van deze technologie.Deze aflevering in het kort:⇨ De impact van AI op het klimaat⇨ Energieslurpers versus slimme oplossingen⇨ Katoenplantages is BraziliëGaat AI het klimaatprobleem oplossen of juist verergeren? Die vraag staat centraal in deze aflevering van BNR Duurzaam. Te gast is Remy Gieling van AI.nl. Kunstmatige intelligentie blijkt een soort dubbelzijdig zwaard als het gaat om klimaatimpact. De technologie slurpt aanzienlijke hoeveelheden elektriciteit voor datacentra en dat leidt tot meer CO2-uitstoot. Alle datacenters in de Verenigde Staten gebruiken straks net zoveel stroom als heel Japan. Laat dat even op je inwerken.Slimme oplossingenAan de andere kant biedt AI veelbelovende mogelijkheden om klimaatverandering tegen te gaan. Zo wordt AI al op tal van plekken ingezet voor duurzamere processen. Denk aan slim energiebeheer waarbij AI helpt bij het optimaliseren van het en

Nederland kampt nog steeds met een enorm mestoverschot. Europa heeft er genoeg van en duldt geen uitstel meer. Dit thema zorgt aan de formatietafel voor verhitte discussies. Deze aflevering in het kort:⇨ Johan Vollenbroek over de mestproblematiek⇨ De startup Grassa haalt eiwit uit gras⇨ Nieuwe strategische agenda EUHet mestoverschot in ons land liep het afgelopen jaar op tot bijna 25 miljoen kilo fosfaat. Te gast is stikstofstrijder Johan Vollenbroek, de bekendste milieuactivist van Nederland. Met hem praten we over het ontstaan van dit probleem, de gevolgen en het meest recente plan van landbouwminister Adema. Die stelt een uitkoopregeling voor boeren, een kleinere veestapel, hogere graslandsubsidies en minder eiwitrijk voedsel voor de dieren voor. Wat is een mestoverschot?Mestoverschot is een situatie waarbij een veehouderij meer mest produceert dan de landbouwgronden kunnen absorberen of gebruiken als bemesting zonder negatieve milieueffecten te veroorzaken. Dit leidt tot problemen zoals watervervuiling en

Het gaat helemaal niet goed met de bij in ons land. Dat heeft mogelijk desastreuze gevolgen voor de natuur en onze voedselvoorziening.Deze aflevering in het kort:⇨ Waarom bijen zo belangrijk zijn⇨ Grote bedrijven stoten iets minder CO2 uit⇨ Hun winst, ons verliesIn heel Nederland gaan vrijwilligers de komende dagen weer bijen tellen. Dat ze er minder vinden dan twintig jaar geleden, staat wel vast. Het gaat namelijk helemaal niet goed met onze zoemende vriend. In Nederland komen zo'n 360 bijensoorten voor, de helft ervan wordt bedreigd en staat daarom op een rode lijst. Er zijn de laatste decennia al 34 soorten verdwenen. Zo’n 80 procent van de eetbare gewassen wordt door bijen en andere insecten bestoven. Minder bijen betekent dus minder groente en fruit.Voer de bij bijTwee mannen die daar iets aan willen doen zijn Tom van de Beek van The Pollinators en William Mosch van Mo-bees. Van de Beek is de initiatiefnemer van de nieuwe campagne ‘Voer de bij bij’. Deze dagen worden maar liefst 90.000 bijen-voedselpakk

Een klein groepje groene koplopers geeft de natuur een stem in de boardroom. Hoe werkt dat voor bedrijven in de praktijk en wat bereiken ze er eigenlijk mee?Deze aflevering in het kort:⇨ Hoe je de natuur betrekt bij bedrijfsbeslissingen⇨ PR-bureau Blyde heeft de natuur als CEO⇨ Earth Overshoot DayBedrijven moeten omzet draaien en winst maken. En, als ze heel groot zijn, hun aandeelhouders pleasen. Als het puntje bij paaltje komt, dan legt de natuur het bijna altijd af tegen de economische belangen. Maar het kan ook anders. Hier en daar zien we de eerste bedrijven die moeder natuur een plek geven aan de directietafel. Nature inclusive governance, zo heet deze groene strategie.Onboarding NatureTessa van Soest is directeur van B Lab Benelux en legt uit dat je dit op vier manieren kunt uitrollen. Om bedrijven een handje te helpen, lanceren Nyenrode Business Universiteit en Earth Law Centre deze week het online platform Onboarding Nature. Zo hoeven bedrijven dus niet steeds opnieuw het wiel uit te vinden. Nynke Ge

Miljoenen woningen moeten van het gas af, vóór 2050. Maar op veel plekken in het land waar initiatieven worden genomen, groeit de weerstand. Hoe gaan we daar mee om? Deze aflevering in het kort:⇨ Aardgasvrije wijken, de stand van zaken⇨ De derde succesfactor⇨ Klimaatplannen van financiële sectorAnderhalf miljoen huizen van het gas af, vóór 2030. Dat is wat de overheid als eerste stip op de horizon heeft gezet. Met nog maar zes jaar voor de boeg lijkt dat inmiddels een schier onmogelijke opgave te worden. Er zijn weliswaar op veel plekken initiatieven, maar van een grootschalige verbouwing lijkt nog geen sprake. Zo is er bijvoorbeeld veel weerstand tegen de aanleg van een nieuw warmtenet in Amsterdam. Anke van Hal heeft wel een idee hoe dat komt. Ze is van Nyenrode Business Universiteit en was eerder ook betrokken bij de Projectgroep Aardgasvrije Wijken.De derde succesfactorZe benadrukt het belang van - wat zij noemt - de derde succesfactor. ‘Veel gesprekken over aardgasvrij gaan al snel over techniek en geld.

Van wortels met een bochel tot appels met een deukje. Allerlei groenten en fruitsoorten die niet aan het nu geldende schoonheidsideaal voldoen, krijgen in Nederland al snel een enkeltje naar de afvalbak.Deze aflevering in het kort:⇨ De strijd van No Waste Army⇨ Poetin en het klimaat⇨ Elektrisch rijden zwaar onder drukEr zijn al diverse partijen die hier tegen knokken en No Waste Army heeft zich bij die strijd aangesloten. Het initiatief helpt boeren die blijven zitten met hun afgekeurde groenten en fruit. In een paar maanden hebben zich al meer dan 12.000 mensen zich bij No Waste Army aangemeld. Zij krijgen elke maand een box met groenten die net iets afwijken. Niet recht genoeg, een klein bobbeltje, een deukje of vlekje bijvoorbeeld. Daarnaast wordt geprobeerd om de groenten en fruit alsnog aan supermarkten te slijten, voor een eerlijke prijs.De inkooporganisatiesOp deze manier heeft No Waste Army al ruim 200.000 kilo groente en fruit kunnen redden. Het probleem zit ‘m volgens Thibaud van der Steen bij de in

Claimen dat je bedrijf duurzaam, klimaatneutraal of ecofriendly is. Zo’n groen likje verf op je product smeren, mag binnenkort niet zomaar meer.Deze aflevering in het kort:⇨ Nieuwe regels voor greenwashen⇨ Het nut van klimaatangst⇨ Een gevelsteen die CO2 opneemtJe komt ze overal in het winkelschap tegen: producten met groene blaadjes en algemene duurzaamheidsclaims. Het is een manier waarmee producenten hun klanten proberen te verleiden. Lang niet al die claims zijn eerlijk en daarom wil de Europese Commissie hier nu een stokje voor steken. Er is nieuwe wetgeving aangenomen die stelt dat merken met dit soort beloftes op hun producten daar ook het bewijs voor moeten gaan leveren.Greenwashing aangepaktIn deze aflevering duiken we in de wereld van greenwashing. Dat is een misleidende marketingstrategie waarbij een bedrijf zich onterecht presenteert als milieuvriendelijk en duurzaam. Wat zeggen de nieuwe regels over dit fenomeen eigenlijk, welke claims zijn straks nog toegestaan en hoe streng gaat er gehandhaafd

Een carrière duurt al gauw 80.000 uren. Hoe kun jij die tijd inzetten om de wereld een beetje duurzamer te maken?Deze aflevering in het kort:⇨ Duurzame ambitie op de werkvloer⇨ Collega’s enthousiast krijgen voor verandering⇨ Een nieuwe marktplaats van reststromenMarnix Kluiters en Mark Siegenbeek van Heukelom zijn de auteurs van het nieuwe boek ‘Duurzame Ambitie’. Zij vertellen hierin wat mensen op de werkvloer kunnen doen om hun omgeving te verduurzamen. Ze putten daarbij uit lessen van leiderschapsexperts, psychologen, ecologen, transitie-deskundigen en economen.Minder CO2 de atmosfeer in, schoner water, geen bodemverontreiniging en een opgeruimde natuur. Iedereen wil het, maar om daar te komen wijzen veel mensen in eerste instantie naar politici, CEO’s, ondernemers en andere landen. Centraal in deze uitzending staat de vraag: wat kun je zelf eigenlijk doen om het verschil te maken? Ze adviseren onder meer om veranderingen in kleine stapjes te doen en geen aandacht te schenken aan zaken die je niet kunt beï

De golfstroom in de Atlantische Oceaan dreigt binnen 100 jaar stil te vallen, concluderen wetenschappers van de Universiteit Utrecht. Dat heeft grote gevolgen voor het klimaat in West-Europa. Deze aflevering in het kort:⇨ Een college over golfstromen⇨ Een nieuwe ijstijd in Noordwest-Europa⇨ Pfas in groente en fruit René van Westen is hoofdonderzoeker van het team dat met deze conclusie komt. Door het smelten van de Groenlandse ijskap komt er meer warm water in de Atlantische Oceaan terecht. Deze ontwikkeling vertraagt de AMOC, zoals deze golfstroom wordt genoemd. Daardoor wordt er minder hitte uitgewisseld over de hele planeet en dat heeft vooral impact op het klimaat op ons continent. Voedsel- en watertekorten Als de AMOC stilvalt, dan kan het in Noordwest-Europa 5 tot 15 graden kouder worden. Op het zuidelijk halfrond wordt het daarentegen warmer. Er zijn wetenschappers die denken dat deze veranderingen tot grote voedsel- en watertekorten kunnen leiden in de wereld. ‘Tot nu toe wisten we eigenlijk niet binn

Bij Groningen Seaports wordt dit najaar een nieuwe fabriek geopend die wel raad weet met moeilijk te recyclen plastics en textielafval. Ze maken er straks duurzame bouwmaterialen van.Deze aflevering in het kort⇨ De uitdagingen voor de circulaire economie⇨ Het recyclen van chipszakken en andere plastics⇨ Een nieuw product: beton van suikerIn Nederland wordt jaarlijks meer dan 1600 miljoen kilo huishoudelijk plastic geproduceerd. Het grootste deel daarvan krijgt na gebruik een enkeltje richting de verbrandingsoven. Moeilijk te recyclen, heet dat dan. Het gaat vooral om verpakkingen met meerdere laagjes plastic die aan elkaar zijn geplakt. Het gaat onder meer om chipszakken en sapverpakkingen. Producenten gebruiken meerlaagse materialen die verschillende soorten plastic en soms metaalfolies combineren. Dat maakt het  scheiden en recyclen van de afzonderlijke materialen erg moeilijk.De Unwastor Uppact heeft een machine ontwikkeld die wel raad weet met deze voedselverpakkingen. Deze zogeheten Unwastor kan vanaf di

Jarenlang streed ze tegen de tabakslobby, maar inmiddels heeft Bénédicte Ficq haar pijlen gericht op grote bedrijven die de natuur om zeep helpen. Eerst Tata Steel en - recenter nog - Chemours. Deze aflevering in het kort:⇨ Het nut van klimaatrechtszaken⇨ De duurzame drijfveren van Benedicte Ficq⇨ De Atlantische stroming valt stilIn het najaar van 2023 deed Ficq namens 3.000 omwonenden aangifte tegen Chemours in Dordrecht. Ze wond er geen doekjes om: alle leidinggevenden van het bedrijf die iets te maken hebben gehad met het lozen van PFAS moeten worden vervolgd. Eerder bond ze ook al de strijd aan met Tata Steel in IJmuiden. Ze beschuldigt de staalproducent van ernstige milieuvervuiling in de directe omgeving, door de uitstoot van gevaarlijke stoffen. ‘De leidinggevenden van dit soort grote bedrijven mogen niet denken dat ze dit straffeloos mogen doen’, aldus Ficq.De aanpak van milieuvervuilingZe vertelt hoe deze twee zaken er nu voorstaan. Verder willen wij natuurlijk graag weten wat haar drijft om het tege